teit nauw toezicht op de bouw.In 1632 werden,naar Engels voorbeeld,
voor het eerst charters uitgevaardigd voor de bouw der oorlogssche
pen: hierin werden de specificaties van alle schepen van bepaalde
afmetingen vastgelegd,zodat een zekere uniformiteit in de samenstel
ling van de vloot over geheel de Republiek tot stand kwam.Zo vinden
we in het Rijksarchief te Middelburg nog vele bestekken terug,
waarin nauwkeurig wordt beschreven hoe de schepen gebouwd moesten
worden.In enkele gevallen zijn de namen van de aannemers en zelfs
de berekende kosten van de bouw hieraan toegevoegd.
In de loop van de 17de eeuw heeft de Admiralitiet van Zeeland al
tijd een groot deel van de totale vlootproductie voor zijn rekening
genomen.De Admiraliteit van Amsterdam was als grootste werf de be
langrijkste leverancier van oorlogsschepen,maar Zeeland nam een be
langrijke 2de plaats in.Als we de productie van de 17de eeuw vluch
tig bekijkenvalt naast het groeiend aantal schepen ook de toene
mende grootte der schepen op.In 1616 telde Zeelands grootste oor
logsbodem, waarvan er maar 1 was,30 stukken geschut.In 1695 waren er
17 schepen met meer dan 50 stukken,waarvan er zelfs drie 90 tot 96
stukken voerden.
De uitbreiding van de haven van Vlissingen.de aanleg van de Zee
sluis en van het droogdok,het eerste droogdok op het Europese con
tinent, waren belangrijke factoren voor de bevordering van de oor-
logsscheepsbouw in Zeeland aan het begin van de 18de eeuw.
Toch hadden de enorme krachtsinspanningen van de grote productie
in het laatste kwart van de 17de eeuw en de voortdurende oorlogen
de Admiraliteit van Zeeland en andere provincies uitgeput.
Door de ondergeschiktheid aan de Engelse marine raakte de zeemacht
van de Republiek in de 18de eeuw geheel in een dieptepunt,waarbij
de Admiraliteit van Zeeland rond 1750 niet meer dan 8 schepen had.
De Rrootste.de Middelburg,dateerde zelfs nog uit 1699.
Al in 1705 zien we de koopliedenboekhouders,reders,commissievaar-
ders en koopvaarders van Zeeland in een gedrukte brief aan de
Admiraliteit in Middelburg hun bezorgdheid uitspreken over de zwak
te der oorlogsvloothet gebrek aan bescherming en de daaruitvolgen-
de neergang van de handel,maar het mocht niet baten.
In de eerste helft van de 18de eeuw bouwde de Admiraliteit van
Zeeland af en toe nog wat schepen aan,maar in 1749 werd de Vlissingse werf
verwoest door een grote brand en 20 jaar lang bleef er alleen één
gespaarde loods in gebruik.De aanschaf van oorlogsschepen bleef
tot een minium beperkt.Nog éénmaal,vlak voor en tijdens de Vierde
Engelse oorlog in 1780,leefde in de gehele Republiek de oorlogs-
scheepsbouw weer kortstondig op.Blijkens een rapport uit die tijd
bleek de haven van Vlissingen nog zeer bruikbaar en over uitste
kende reparatiefaciliteiten te beschikken.Er werden weer schepen
gebouwd,maar een productie zoals in de 17de eeuw werd niet meer
gehaald.Een kleine 15 jaar later werden de Admiraliteiten door de
Bataafse regering opgeheven en vervangen door een centraal bestuur
de marine.
16
