DE TOCHT NAAR CADIZ 1694/95
door
P.van der Padt
INLEIDING
Het onderwerp van deze studie is het wel en wee van een Zeeuws es
kader, dat in de periode van 1694/95 als onderdeel van de Engels-
Nederlandse vloot actief was in de Middellandse Zee.
Deze episode speelde zich af in de Negenjarige Oorlog (1689-1697),
één van de grote coalitie-oorlogen die gevoerd werden om de invloed
van het Frankrijk van Lodewijk XIV in te dammen.
Maritieme acties speelden zich oorspronkelijk af in de Atlantische
Oceaan,maar daaraan kwam in 1692 een einde met de Franse nederlaag
bij Balfleur.
Hiermede was de positie van Willem III als koning van Engeland vei
lig gesteld,en Lodewijk XIV keerde zich nu naar de Middellandse
Zee,om te proberen Spanje uit de coalitie los te maken.Als onder
deel van deze strategie ging de Franse vloot in 1694 naar de
Middellandse Zee,achtervolgd door de gecombineerde vloot onder lei
ding van de Engelse Admiraal Russell en de Nederlandse Vice-Admi-
raal Callenburgh en de Schout-bij-Nacht Geleijn Evertsen.
De Fransen weigerden echter een gevecht aan te gaan,in de overtui
ging dat de geallieerde vloot in de herfst naar huis zou moeten
terugkeren,en verscholen zich in Toulon.
De Fransen hadden zich echter misrekend: de gecombineerde vloot
kon de winter in Cadiz doorbrengen en daarmee waren de Fransen
geheel buitenspel gezet.Daarmee kwam in feite een einde aan de
Franse vlootpolitiek.
Aan het einde van het jaar 1695 keerden eerst de geallieerden -
en later ook de gedemoraliseerde Fransen -naar huis terug; daar
mee eindigde - althans voor deze oorlog - de strijd ter zee in de
Middellandse Zee.
Bedoeling is niet een feitelijk verslag te geven van het doen en
laten van de Zeeuwse schepen in dit gebeuren.In plaats daarvan zal
geprobeerd worden een antwoord te geven op de volgende vragen:
- hoe werden in Zeeland in deze tijd schepen uitgerustbemand en
gereedgemaakt?
- hoe werden de problemen opgelost die ontstonden door het onver
wacht moeten overwinteren van de Zeeuwse schepen in Spanje?
l.De équipage van 1694 in Zeeland.
Het uitrusten van de schepen voor de zomercampagne speelde zich af
in de periode van januari tot mei,waarbij het steeds drukker werd
naarmate de tijd vorderde.Het bestuur van de admiraliteit werd ge
vormd door de Raden der AdmiraliteitBij hen kwamen de verschillen
de informatiekanalen van binnen en buiten samen.Zij kregen te horen
welke en hoeveel schepen voor de volgende campagne nodig zouden zijn,
18
