Verbetering van buskruitnauwkeurige machinale metaalbewerkings
technieken toepassing van holle met springstof gevulde projectie
len en de ontwikkeling van ontstekingsmechanismen en richtmiddelen
leidden tot de invoering van granaatkanonnen.Bestaande fortificaties
en houten scheepswanden bleken niet bestand tegen doordringing en
de verwoestende werking van het exploderende projectiel.
Hoe verwoestend dit was bleek in 1853 toen een Russisch eskader met
granaatkanonnen de Turkse vloot bij Sinope in de grond boorde.
De berichten waren alarmerendHet Comité van Defensie dat in op
dracht van de Minister van Oorlog over de Nederlandse kustverdedi
ging moest adviseren kwam tot een vlootplan met grote aantallen
stoomschepen.De leden van het Comité bekommerden zich minder om de
kosten van het plan dat de Minister van Marine moest financieren.
Er kwam dan ook niets van.
De reactie van onze Minister van Marine was de boodschap dat de
Nederlandse vloot zijn taak maar moest beperken tot het konvooi
eren van koopvaardijschepen en het gevecht met oorlogsschepen
zoveel mogelijk diende te vermijden.
Inmiddels ontwikkelde de Minister van Marine zo zijn eigen ideeen
op grond van informatie die hij van zijn deskundige adviseurs ont
ving.
Turk bracht in 1855 een bezoek aan Cherbourg waar hij de drijvende
batterij „Dèvastation* in aanbouw zag.De vorm van dit met 11 cm.
dikke smeedijzeren platen beklede houten schip leek op die van een
fregat van 44 stukken.Het was één van de drie drijvende batterijen
die enkele maanden later, door de geringe diepgang in ondiep water
op korte afstand onkwetsbaar voor de kustbatterijen,de vesting
Kinburn in de Krim tot overgave dwongen.
Op grond van deze en aanvullende informatie,onder meer uit Rusland,
besloot Minister van Marine Lotsy in 1857 om bij wijze van proef
het linieschip,Koning der Nederlanden te verbouwen tot drijvende
batterij zonder eigen voortstuwing.Om nog verdere kosten te sparen
werden oude smeedijzeren ketelplaten van de Marine die de Grofsme
derij in Leiden in voorraad had,gebruikt om de voor- en achterzijde
van een pantser te voorzien.
Veel haast maakte de Minister niet,want het duurde tot 1861-dus
vier jaar-voor de proef met de drijvende batterij die de naam
"Neptunus" kreeg,gereed was en besloten werd om meer drijvende
batterijen in te richten.
Maar de maritieme hervormingen in het buitenland gingen onver
droten voort met Frankrijk als generator.De Franse ingenieurs
combineerden het succes van de gepantserde stoombatterijen met
de goede zee-eigenschappen van het stoomlinieschip,Napoléon'Zij
kwamen tot een nieuw concept n.l.geheel met ijzeren platen gepant
serde houten zeegaande schroefstoomschepen.Zo begon in 1858 de
bouw van de»Gloire in Toulon.
Onmiddellijkhadden.de Britten het antwoord.Een jaar later begon de
constructie van de,Warrior, waarvan de pantsering tevens deel uit
maakte van de rompconstructie.Het was het begin van een wapenwed
loop waarvan het einde in die tijd niet was te voorzien.
31
