soldaat moest door een haag van militairen strompelen die hem allemaal
een klap gaven met hun geweerriem,hun kerdonLater is die uitdrukking
ook buiten het leger een eigen leven gaan leiden.
Zo komt in Oud-Beierland en op de Veluwe de uitdrukking door de kerdons
moeten voor in de betekenis "door de zure appel heen moeten bijten".
Maar er bestaat ook een uitdrukking: deur de kerdoens gaen.in het Zeeuws,
als naam voor de bestraffing in een kinderspelletjeAls je de verliezer
bent in het spel moet je tussen twee rijen kinderen door gaan,door wie
je met de vuisten op de rug geslagen wordt.
Kinderspelletjes zijn soms wreed,zoals U ziet.
Aorig
Taal zit vol met tegenstrijdighedenAls je in het normale Standaard
nederlands dat is een term die ik liever gebruik dan Algemeen Beschaafd
Nederlandswant dat Beschaafd suggereert dat het dialect onbeschaafd
zou zijn,en dat is het niet) als je dus in dat Standaardnederlands zegt:
"dat is een aardige jongen" dan begrijpt iedereen dat dat positief be
doeld is.
Maar in het Westbrabants en in het Zeeuws bedoel je met aordig of aerdig
(in het Westbrabants ook arig) wat anders.Je kunt op z'n Zeeuws zeggen
- en vergeeft U mij m'n slechte Zeeuwse uitspraak,ik heb er tenslotte
maar een paar jaar gewoond en dan steek je nog niet zoveel op-:
"Die Siene is toch zo'n aordig wuuf,noe eis' èwi in gin daegen d'r mond
openedae.en 'n andere kêêr praot z'an êên stik deur".Daar is niks posi
tiefs bij. Aardig betekent hier "vreemdraar.zonderling".Siene is een
zonderlinge vrouw.Aardig is zelf ook een zonderling woord.Het kan vol
strekt tegenstelde betekenissen hebben.
Het woord aardig komt van aardzoals in een zin als: hij heeft een
goeie aard,een goed karakter.
Aardig betekent letterlijk "een karakter hebbend" en dat kan een goed
karakter zijn,zoals in het Standaardnederlandse! dat is een aardige
jongen.Het kan ook een minder goed karakter zijn, zoals in het geval van
Siene.En dan betekent het "raar.vreemd,mal,dwaas".Die betekenis is al
oud.
Anna Bijns.de 16de-eeuwse katholieke dichteresdie het niet zo erg op
de protestanten begrepen had,noemde Luther: een aerdich stutere, "een
idiote drukteschopper"
Bamis
Vaak zijn de woorden die in onze dialecten voorkomen al eeuwen oud.
Dertien jaar geleden kwam ik in oktober,'s avonds laat pas thuis.
Het regende pijpestelen.Op de vensterbank zat een klein poesje.net een
maand oud.Het kon op mijn hand zitten.Het was druip- en druipnat.
Een echt bamiskatje dacht ik,want soms schieten ineens die oude dialect
woorden van vroeger weer door mijn hoofd.
Bamis is een woord dat weinig Nederlanders zullen begrijpen.
De Westbrabanders en de Zeeuwen wel.Het betekent "herfst" en een
25
