VAN GRENZEN EN GRENSPALEN
door
P.W.Stuij
U kent wel het oude grapje.waarvan beginnende scholieren bij het voort
gezet onderwijs het slachtoffer moeten worden: wat zeggen ze in Frank
rijk tegen een lantaarnpaal? Hoe het antwoord ook uitvalt.de oplossing
is altijd: "Ze zeggen er niets tegen omdat hij toch niet reageert.
Ook grenspalen zeggen niets.Maar daar mag het niet bij blijven;
we zullen ze zelf "aan het spreken moeten brengen.
Daarvoor is het nodig de historie te kennen.
De geschiedenis in het algemeen is voldoende uitgebreid beschreven,
maar over de grensproblematiek is vaak weinig te vinden.Het meeste
daarvan moet uit archieven worden bijeengezocht.
De studie waar ik me tot nu toe mee heb beziggehouden omvat de grenzen
van Zeeuwsch-Vlaanderen
Ten eerste ligt daar mijn woonplaats.Terneuzen.Hierdoor was het ook mo
gelijk het vele veldwerk te verrichten en de oude grenstrajekten na te
lopen.
Ten tweede was er al een aanvang gemaakt met een studie op dit gebied
door M.A.Aalbregtse, de oud-sekretaris van de gemeente Oostburg.
Hij publiceerde zijn werk in het boekje "Merkwaardige grenspalen en
grensstenen"
Zeeuwsch-Vlaanderen heeft in het zuiden een deel van de rijksgrens met
België en aan de noordzijde heeft de streek een natuurlijke grens.
Verder liggen er in het gebied een groot aantal grenzen van gemeenten,
ambachten,enz.
In het kort volgt nu een beschrijving om duidelijk te maken wat er in
dit "overzeese" gebiedsdeel van Zeeland wel te vinden is.
De rijksgrens telt zo'n 100 palen met daartussen een groot aantal hulp-
palen. Nog afgezien van het feit dat de historische achtergrond hiervan
zeer interessant is,blijken er rond deze grens veel biezonderheden te
zijn.
De natuurlijke noordgrens,die uit duinen.dijken en schorren bestaat
heeft eveneens al een veel bewogen leven achter de rug.
Het belangrijkste deel van de genoemde studie werd gevormd door de
oude grenzen,met hun nog aanwezige vertegenwoordigers.de natuurstenen
grenspalen.
Zeeuwsch-Vlaanderen is daarmee rijk bedeeld en ik wil trachten dat aan
te tonen met het volgende overzicht.waarin na de aanduiding van een
aantal en soort ook het jaar (de jaren) van plaatsing zijn aangegeven,
voor zover bekend.
2 rijksgrenspalen met Oostenrijk (1722).Deze palen zijn in 1974 ver
wijderd en op Belgisch gebied terecht gekomen.Foto 1 en 2.
13 rijksgrenspalen met Oostenrijk (1770).Op Belgisch gebied zijn er
nog 3 te vinden.
9