IT OUDf
prof
Uitgangspunt van deze voor
dracht was het standpunt, dat
bij het restaureren van histo
rische gebouwen in constructie
ve zin steeds zowèl het werken
met nieuwe technieken en mate
rialen als het werken volgens
ambachtelijke tradities met
historische bouwstoffen aan de
orde hoort te komen.
Het krampachtig willen proberen
om alles wat er moet gebeuren
op herkenbaaieigentijdse wijze
te doen levert even gewrongen
resultaten op als het niet ei
kennen van de moderne mogelijk
heden en alles ambachtelijk te
willen doen.
Per geval dient een verantwoord
evenwicht te worden gekozen.
Een probleem daarbij is, dat we
van nieuwe technieken vaak niet
weten, hoe zij zich op de
heel lange termijn zullen gedra
gen. Maar bij oude technieken
is de werkelijke vaardigheid
soms nauwelijks meer voorhan
den.' Het is in die situatie,
dat we bijzonder waardevolle
informatie uit het "Testament
Bommenee kunnen halen.
In dezelfde volgorde als waarin
Bommenee de verschillende bouw
materialen behandelt, werden in
de voordracht pè r- materiaal
voorbeelden gegeven van tradi
tioneel uitgevoerde restaura
tie-onderdelen en van volgens
nieuwe mogelijkheden uitgevoei
de delen.
1. Bij hout werd ingegaan op
de kwaliteits—soorten en manie
ren van verwerken van eikehout,
die Bommenee beschrijft (fol.23
-28); een gedetailleerd inzicht
dat vrijwel geheel verloren is
gegaan. Als voorbeeld van nieu
we techniek werd genoemd: de
r. ir. <3. Temmi nek r^rol 1
balklagen in beton in het
stadhuis van Middelburg, toen
geboren uit de nood der tijd.
Het stadnuW van Middelburg
komt voor in Bommenee's tekst.
Door de eeuwen heen heeft het
veel ambachtelijk onderhoud ver
eist. Hier is een afbeelding
van vóór de tweede wereldoorlog
Naar verluidt was als experi
ment in' de balustrade l>et
tweede vak van rechts en het
meest linkse van gietijzer! Na
de oorlog is bij de grote res
tauratie op grote schaal ge
bruik gemaakt van betoncontruc-
ties.Maar de natuursteen is
weer even abachtelijk als voor
heen]
29
