de zijn verslag over Tholen met
"op 't ogenblik, dat we het fan
tasierijke stadhuis bekeken,
kwam er uit het dak een soort
gekreun gevolgd door een veel
betekenend geknars in de klok
kentoren, waarop een nogal ge
barsten, verward en valskiin—
kend carillon een psalm begon
te spelen, wat voldoende was
ons op de vlucht te jagen".
In 1887 klaagde de burgemees
ter dat hij bijna dagelijks de
klokkenist moest waarschuwen
omdat de klok en het carillon
stil stonden.De gemeente vroeg
advies aan de Middelburgse bei
aardier Frederik Klein.
Met weinig geld is de zaak toen
draaiend gemaakt.
In 1902 werd de zaak opnieuw
aangepakt
Raadslid Moeiker zei in een
raadsvergadering dat het pu
bliek prijs stelde op het be
houd van het carillon. Opnieuw
werd in Middelburg advies ge
vraagd, nu aan de bekende
stadsbeiaardier J. Morks. De
gemeenteraad zag echter op
tegen de kosten. Uiteindelijk
werd de knoop doorgehakt en is
het carillon in 1904 hersteld.
Het was hoog tijd, want een 600
kilo zware klok was met één ha
merslag los. De restauratie
werd uitgevoerd door het
Amsterdams bedrijf op het ge
bied van torenuurwerken en bei
aard inrichtingen J. H. Addicks
voor f 2.450,
Een ingezonden stuk in de lei
seksche en Thoolsche courant
zegt dat er heel wat is verbe
terd, het raderwerk was vei
nieuwd en er waren nieuwe bus
sen gemaakt met als gevolg dat
de gewichten, die het uurwerk
en de trommel aandreven, met 60
kilo kon worden verminderd,
hetgeen voor de klokkenistdie
het uurwerk dagelijks moest op
winden bijzonder prettig was.
De schrijver vond het minder
plezierig dat 3 klokjes niet
werden gebruikt. Ook wordt in
dit stuk vermeld welke liedjes
de Middelburgse stadsbeiaardier
op de speeltrommel had gezet,
namelijk Mignonette, een gavot
te van List op het hele uur en
op het halve uur Aus Liebe. Op
het kwartier speelden Les
de Corneville en Désire dArnore
Het carillon na 1940.
Vermoedelijk is het automa
tische speelwerk bij het uit
breken van de Tweede UJereldooi
log stilgezetTen behoeve van
de oorlogsindustrie die steeds
meer metalen en ook klokken
brons -een legering van 80%
koper en 20% tin- nodig had
zijn op last van de Duitsers in
de bezette gebieden de klokken
uit de torens verwijderd.
Te Tholen gebeurde dit in 1943.
Het was een oud gebruik dat
door de strijdende partijen in
de loop der eeuwen als een vol
komen vanzelfsprekend recht
werd gehanteerd, met dit ver
se h i1 dat in de laatste we
reldoorlog de kunstbescherm!ng
veel in het werk heeft gesteld
om in ieder geval de meest
waardevolle klokken te behou
den. Dat verreweg de meeste
Thoolse klokken behouden ble
ven is te danken aan het feit
dat het schip met de beiaards
van Zierikzee, Den Briel, St.—
Maartensdijk en Tholen aan
boord op het IJselmeer bij Urk
is gezonken.
Na de oorlog is het schip ge
licht en konden de klokken aan
de eigenaars worden teruggege
ven. Ook de grootste kerkklok
kwam terug. De twee andere
kerkklokken die evenals de
grootste klok in 1761 door
Alexis Petrus Petit werden ge
goten zijn verloren gegaan. Dit
zelfde lot overkwam ook het
klokje van Nicolaas Greve van
1726, dat 's morgens om 8 en 12
uur werd geluid en in het vie—
7
