BEIAARDS T HOI door U F=* B ZUURDEEG I n 1 e i d i ng De geschiedenis van de klok gaat terug tot ver voor het be gin van onze Jaartelling. Reeds in de 9de eeuw voor Christus waren klokjes in China bekend, evenals ruim voor onze Jaartel ling in het Midden-Oosten. Ze worden in de bijbel beschre ven i n het boek Exodus wanneer de priesterklederen van Aaron worden besproken. Aan zijn op perkleed hingen gouden belle tjes en het geluid ervan zal gehoord worden waniieer hij in het heiligdom komt voor het aangezicht des Heren en wanneer hij naar buiten komt, opdat hij niet sterve. (Exodus 23, 33-35, 39, 24-26). Het was lang gebruikelijk klok jes als amulet, in het bijzon der aan kinderen, te geven. Hoewel uit het christendom werd geprotesteerd tegen een derge lijk bijgeloof, werden tot ver na de middeleeuwen aan klokjes en aan de veel grotere luidklok allerlei magische krachten toe geschreven. Er is tot dusver steeds sprake van kleine klokjes. De huidige torenklok is een schepping van het westerse christendom. In een eind 6de eeuwse bron is er voor het eerst sprake van klokken die met behulp van een koord wer den geluid. Vermoedelijk is de luidklok een Frankische vinding die opriep tot gebed. Reeds tijdens de regering van Karei de Grote was het gebrui kelijk dat parochiekerken ten minste één klok bezaten. De oudste klokken van Tholen Uit het bovenstaande kunnen we opmaken dat er in de eerste kerk te Tholen, die aan het eind van de 13de eeuw zal zijn gesticht, na de bedijking van de ViJftienhonderdgemeten pol der, ten minste één klok zal hebben gehangen. De fundamenten van dit kerkje zijn tijdens de restauratie en na de laatste wereldoorlog tussen die van de Grote Kerk gevonden. De oudste klok die in Tholen bewaard is gebleven is het luidklokje Peter dat volgens het opschrift in 1458 is gego ten. De woorden van het op schrift zijn gescheiden door een leliemotief dat in de gie terijen van de familie Waghevens te Mechelen werd ge bruikt Dit klokje hing tot de restau ratie van het stadhuis van 1955-1957 in een der kantelen van de gevel. Nadien is het opgenomen in de beiaard, waardoor het de oudste beiaardklok van Nederland is geworden. In de stadsrekening van 1495/96 is er voor het eerst sprake van een grote luidklok genaamd Sal- vator (Verlossing) die tijdens de jaarlijkse ommegang van de processie werd geluid. Deze zal in de toren van de Onze Lieve Vrouwe Kerk hebben gehangen. Ook hier hebben klokken dus namen gehad. Vermoedelijk was deze in de vorm van een bede gegoten zoals op de van 1477 daterende luidklokken van de Ned. Herv. Kerk te St.-Maai tensdiJ k. MartiJn/Maria es minen naem,

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1988 | | pagina 4