van Zierikzee bij veroordeling tot het roei en op de galeien; afgebeeld is "Zijne Majes- teits" galei bij een vonnis uit 1565. De straffen varieren van 1 tot 12 jaar roeien op "Zijne Majesteits galeyen". De afgebeelde galeien zijn vrij klein, hebben een latijnzeil (een langsscheeps driehoekig zeil) en voeren de vlag met het Bourgondisch kruis. De roeiers zitten bovendeks en op het achterschip bevindt zich een tentachtige kajuit. In het eerste decennium van de 17e eeuw begon iemand opnieuw de opgete kende vonnissen van de Zierikzeese vierschaar van een illustratie te voorzien. Bij drie vonnissen tussen 1603-1608 is er weer een galei afge beeld. De veroordeelden moesten nu enige tijd op "de Hollantsche galeye" (d.w.z. op de "Rode Galei") roeien. In de notulen van de Staten van Zee land uit 1600 wordt melding gemaakt van een brief van de Staten-Generaal versoeckende dat de vagebonden ende ander quatdoendersdie gecon- demmeert zullen worden op de galeyen, werden gesonden naar Hollant, daer de galeyen zijn of gemaeckt zullen worden (7) De afgebeelde galeien zien er niet werkelijk anders uit (behalve dat zij van minder artistieke kwaliteit zijn), alleen ontbreekt de eerder genoemde vlag uiteraard. GALEIEN TIJDENS DE OPSTAND Bij de strijd in Zeeland tijdens het begin van de Opstand werden ook galeien ingezet, zowel aan Spaanse als aan Staatse zijde. Dat de Spanjaarden in dit gewest galeien hebben ingezet is niets nieuws. Kopergravures van o.a. de slag bij Vlissingen (1573), de in neming van het fort Rammekens (1573) en de gevechten bij Reimerswaal (1574) tonen diverse voorbeelden. (8) Ook op afbeeldingen van de strijd om Zierikzee zijn ze te ontdekken. Door sommige geschiedschrijvers wor den eveneens Mondragons galeien bij Zierikzee gemeld. Er worden zelfs aantallen van 20 en 23 stuks genoemd. Zij werden o.a. gebruikt voor het afsluiten van de stad tegen pogingen van de geuzen Zierikzee te hulp te komen. (9) Over deze Spaanse galeien zijn weinig nadere gegevens bekend. De afbeeldin gen tonen grote verschillen aan. Bij sommige bevinden de roeiers zich benedendeks, bij andere bovendeks. Een aantal galeien is voorzien van Een bewapende Spaanse galei tijdens het be leg van Zierikzee in 1575-1576. 1 3

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1989 | | pagina 15