enige funderingen in het Abdijcom
plex in 1962 werd een ander zeldzaam
type hoorn ontdektDeze is van een
witbakkende klei vervaardigd en heeft
op de klankbeker een instempeling
met het Christusmonogram I.H.S.
De datering hiervan wordt gehouden
op omstreeks 1500. Van dit type is
deze hoorn het enige bekende exem
plaar. Wegens de instempeling ver
moedt men een religieus gebruik.
De middeleeuwse hoorn van aardewerk
wordt al gauw met pelgrims in ver
band gebracht. Van de Duitse hoorns
is het bekend dat ze speciaal wer
den vervaardigd voor de bedevaart
gangers die er bij de reliekento-
ningen luid op bliezen. De hoorn uit
de Lange Delft tot de pelgrimshoorns
rekenen is natuurlijk verleidelijk
op grond van het ingekraste wapen
met het mogelijke monogram van Maria,
maar vooralsnog hypothetisch, even
als toeschrijving aan een werkplaats.
Omdat aan zachtgebakken aardewerk
meestal een regionale herkomst wordt
toegeschreven, komt Vlaanderen zeker
in aanmerking maar ook Middelburg
zelf moet niet worden uitgesloten.
De datering ligt echter iets eenvou
diger. Naast enig aardewerk en glas
fragmenten werden in de afvalput 2
munten aangetroffen:
ven aan het Duitse pottenbakkerscen
trum Langerwehe. Uit de in de nabij
heid gelegen plaats Raeren kwam het
zelfde type hoorn. In Nederland zijn
tot op heden ongeveer tien exempla
ren teruggevonden. Deze zijn bijna
alle van witbakkende klei vervaar
digd en afkomstig uit Langerwehe.
Naast de hoorntjes van aardewerk
komen exemplaren in een tin/lood-
legering voor, als hanger met een
lengte van ongeveer 10 cm of als
broche van enkele centimeters
groot. (afb. 3).
Deze hoorntjes zijn zuiver decora
tief en kunnen als amulet afkomstig
zijn van een bedevaartplaats.
De Middelburgse hoorn is overigens
niet het eerste exemplaar dat daar
gevonden werd. Bij het uitbreken van
32
