EEN JONG'N VAN D'N BUUT'N
door
M.S. Penning-Dieleman
In de Slachtmaond van 1903 wier-tie
geboor'n,in 't uus van z'n gróót-
vaoder en grootmoeder. Z'n vaoder
en moeder woond'n dao bii in, weet
je, wan die wèrrekt'n allebei om-
daze spaord'n voor een 'uusje.
Ze noemd'n 'm Markus, nao z'n gróót-
vaoder van vaoders kant.
Toen a-tie nog 'êêl klein was dreu-
teld'n die overdags zóó'n bitje
achter z'n gróótmoeder an. Die 'ielp
op ziin maniere 't viggetje voer'n,
d'oenders graon geev'n of d'n 'of
wiej'n. Fanself zat die d'r mee z'n
neuze bovenop a z'n gróótmoeder
bróód gieng bakk'n. Da dee ze êêns
in de weeke, in de bakkêête. En dan
bleef t'r altiid een dotje dêêg over.
Dao dee ze dan reziin'n in en dao
bakt'n ze een ovenkoeke van. Die
mocht-ie dan wèrrem opeet'n mee
brune suukker. Da was zóó lekker,
da-tie 'êêl z'n leev'n verzot ge
wist is op het kosje van een vers
bróód.
A z'n moeder en z'n grootmoeder ud
der kappe gieng'n zett'n en êêst
twêê blesjes van udder 'aor maokt'n,
da was óók vrêêd schóón om te ziin.
En d'n doek, ee? Die wier èmao mee
spelle'n op bruun papier geplooid.
Mao weet-je 'oevee spell'n a-t-aor
inzaot'n? Twêê-en-vuuftig. En dan
zóó'n êêuwigsten hróót'n van ach
ter in de plóóje. D'n klein'n mocht
die spell'n dao wel 's uut 'aol'n,
daorom wist-ie da zóó hoed.
's Aoves was 't gezellig, dan was
iederéén tuus. Vaoder en gróótvao
der konn'n óók 'êêl móói verteil'n.
Gróótvaoder most dikkels nog in 't
schuurtje, waor-a 't zóó 'êêl apart
rook nao angestampte èrde, 'out en
peterolie, z'n messen gaon sliip'n.
Waorom? A, die was boereslachter
Vaneih'n most z'n tuug vliêmschèrp
ziin. Eêst over de wetstêên, dan
d'n oliestêên en 't staol. Gêên
braompje mocht d'r an zitt'n.
Gróótvaoder gieng da nao, mee z'n
duum. En dao snee die nóóit in.
Laoter, toen a Markus hróóter was,
mocht-ie wel 's mee a-t-er een
verreken geslacht wier. Eihelik
von die da maor een aokelig iets.
Toch wou die d'r bii ziin. Mao die
gieng pas kiik'n a 't vèrreken
dood was. Dan deej'n z'amao udder
pet af, die a-t-er bii stong'n en
dan zei gróótvaoder: "Zeeh'n mee
d'n dóójen." Naodiên gieng de
citoenbrandewiin rond en wier 't
vèrreken gebrand.
An z'n gróótvaoder ei-tie altiid
mee respect gedochtNii vanwege die
mess'n en zóó, mao die ao wa te
zehh'n. Die ao-d-óók 'êêle móóje
boek'n: "De Aarde en haar volken."
Mee gravures van Gustaaf Dorè.
Dao mocht d'n klein'n wel 's in
kiik'n en daor ie-tie om zóó te zeh
h'n uut leer'n leez'n. Mao toen
woond'n die a mee z'n vaoder en
moeder in de Bossembli, wan daor
aod'n ze een uusje gekocht.
Jao, dan bin d'r altiid die a
dienk'n a de mèns'n die a-d-in d'n
buut'n woon'n, in de Pan'uuz'n of
in 't Waotervlièt of de Bossembli,
van niks weet'n en hêên besef 'èn
van wad-a-t'r in Axel en in de wè-
reld opdoet. Noeda's anders glad
gêên waor'óór. Weet-je, wien a-
t'r in diin tiijd mee de nieuwtjes
kwaom'n? De leurders, de schère-
sliipers, de ketellappers en de
eierkóópers. Da zat zóó. Wienkels
waoren d'r fanself nii in d'n buu
t'n. En da was émao nii nóódig óók.
Iedereen 'ieuw een koppeltje 'oen-
ders, d'èrrepels kwaom'n van d'n
boer, net as appels, peren en ok
kernoot 'n. Uut d'n 'of aolden ze
hroente en beiers en jannivers en
iets buutennissigs wier nii g'eet-
'n In 't voojaor kocht'n ze een
viggetje, kwêêkt'n 't op, en in
't naojaor kwam 't Ouwe Keesje 't
gerêêd maok'n voo consumptie.
In de winter aot'n de ménsen zuur-
30