vandaag niet willen spreken, omdat we
langzamerhand weer zijn gaan beseffen -
en u zult dat in Zeeland zeker doen - dat
de vergruizeling van het beeld van Cats
onrecht doet aan zijn intenties en aan zijn
betekenis voor de vaderlandse beschaving.
Toch houd ik het erop, dat uit een oog
punt van poëtische kwaliteit de liederen
schat van Valerius' Gedenck-clanck impo
santer moet heten. Maar ook afgedacht
van een dergelijke vergelijking (altijd
Noten
1. P.J. Meertens,Letterkundig leven in Zeeland in de
zestiende en de eerste helft der zeventiende eeuw
Amsterdam 1943.
2. Zeeusche Nachtegael, enen Des selfs dryderley
gesang Middelburg 1623. Ik verwijs naar deze
bundel met de verkorte titel Zeeusche Nachtegael of
de afkorting ZN. Ik volg de moderne paginanumme
ring van de facsimile-editie, bezorgd door P.J.
Meertens en P.J. Verkruysse (Middelburg, Drukkerij
Verhage Zoon, 1982).
3. Adriaen Valerius, Nederlandtsche Gedenck-clanck,
herdrukt naar de oorspronkelijke uitgaaf van 1626,
ingeleid en voorzien van biografische, taalkundige,
historische en musicologische aanteekeningen door
Dr PJ. Meertens, Prof. Dr N.B. Tenhaeff en Mevr.
A. Komter-Kuipers. Tweede druk, Amsterdam 1943.
4. ZN, reprint, p. 30. Vergelijk het geestige sonnet
van Anna Roemers Visscher in ZN, reprint, p. 54.
5. ZN, reprint, pp. 30-31.
6. ZN, reprint, pp. 31.
7. Vgl. ZN, reprint, pp. 9-10.
8. Den Bloem-Hof van de Nederlandtsche Ieught
Naar de drukken van 1608 en 1610 uitgegeven,
ingeleid en geannoteerd door L.M. van Dis en Jac.
Smit. Amsterdam-Antwerpen 1955. Reprint van
Apollo of Ghesangh der Musen, uitgegeven door Dr.
A. Keersmaekers met een bijdrage over de keuze
van het exemplaar door Drs. K. Bostoen. Deventer
1985. Van Den Nederduytschen Helicon (Haarlem
1610) bestaat geen moderne editie. Vgl. A.
Keersmaekers, 'Drie Amsterdamse liedboeken 1602-
1615. Doorbraak van de renaissance', in: De nieuwe
taalgids 74 (1981), pp.121-133.
9. De 'sonnetten van de schoonheid' in Apollo, pp.
73-83; ook in: G.A. Brederds Verspreid werk.
Verzameld en toegelicht door G. Stuiveling. Voltooid
door B.C. Damsteegt. Leiden 1986, pp. 289-300. 'Niet
meer van Bredero': vgl. het laatst genoemde werk,
pp. 285-288. De sonnetten van Simon van Beau
mont onder de titel 'Ionckheyt' in ZN, reprint, pp.
67-75.
10. Tesselschades gedicht verscheen met muziek in
hachelijk, ik erken het) mogen we Valeri
us' nationale liedkunst zien als een van de
mooiste en karakteristiekste bijdragen van
de Zeeuwse letterkunde tot de nationale
literatuur: geheel Zeeuws, geheel zeven-
tiende-eeuws, geheel Nederlands.
En die slotzin past voortreffelijk in de
strekking van wat ik u vandaag heb willen
voorhouden.
Albert Ban, Zangh-Bloemzel. Amsterdam 1642. Vgl.
J.A. Worp, Een onwaerdeerlycke Vrouw. Brieven en
verzen van en aan Maria Tesselschade. 's-Gravenhage
1918, pp. 92-94. Het lied van Schotte in ZN, reprint,
pp. 69-70.
11. ZN, reprint, p. 174.
12. Vgl. voor Hoofts lied en zijn melodie: G.A.
Brederds BoertighAmoureus, en Aendachtigh
Groot Lied-boeck De melodiën van Bredero's
Liederen verzameld, ingeleid en toegelicht door F.H.
Matter. 's-Gravenhage 1979, 244-246 (nr 60).
13. P.C. Hooft, Granida, ed. Verdenius-Zijderveld.
Zutphen z.j., p. 3.
14. ZN, reprint, p. 174.
15. De werken van Vondel, WB-editie, III. Amster
dam 1929, p. 388.
16. Daniel Heinsius, Nederduytsche Poëmata. Faksi-
miledruck nach der Erstausgabe von 1616. Herausge-
geben und eingeleitet von Barbara Becker-Cantarino.
Bern-Frankfurt am Main 1983, p. 42.
17. ZN, reprint, pp. 60-61.
18. Heinsius, Nederduytsche Poëmata, p 62.
19. ZN, reprint, p. 178. De opmerking over Heinsius
slaat op het feit,dat hij, in Vlissingen opgegroeid,
naar Holland is getogen.
20. M.B. Smits-Veldt, Samuel Coster ethicus-didacti
cus. Een onderzoek naar dramatische opzet en
morele instructie van Ithys, Polyxena en Iphigenia.
Groningen 1986.
21. Gerrit Komrij geeft in zijn originele bloemlezing
De Nederlandse poezie van de zeventiende en
achttiende eeuw in duizend en enige gedichten,
Amsterdam 1986, niet weinig uit de ZN zie onder
de namen A. Schotte, S. van Beaumont, Ph. van
Borsselen, Cats, Anna Roemers Visscher, Joh. de
Brune (de Oude), A. Hoffer, anoniem ('Wulmer',
oppp. 283-284), lac. Luyt en J. Rogiers.
22. ZN, reprint, p. 251.
23. Nederlandse strijdzangen (1525-1648). Ingeleid en
van aantekeningenvoorzien door Dr. WJ.C. Buiten
dijk. Tweede herziene druk. Culemborg 1977.
24. Nederlandse strijdzangen, pp. 18-19.
36
