(hij is) onstrant (Kpl;Zn); 'n uutflapper (Lkpl); 'n veepraas/-
praes (Ha;Bns;Ng;Anl;Svn)
12. 't Was 'n 'êêle ruttel: een flinke tocht, een heel eind. ZVW
(Nvt;Sls;Zzd)LvA (Ax); ZB (Ha;Kpl: twijfelt); NB (Col); SchD
(Bns;Ng;Nwk;Zr)T (Anl). In de vorm reutel: LvA (Nz); ZB (Dw/
Ovz;Gs;Ier;Nss)SchD (Bns;Nwk;0w)T (Anl;Po;Svn)Anders:
'n 'êêle roote (Ril); 'n 'êêlen smaer (Aj); 'n 'êêle roefel(Phi;
Anl); 'n iemeniloosjes ende (Zn); 'n gruëten toer (Nwn); een Dom-
burgse reize (Osb); 'n Bathse reize (Bzl); 'n Zurkzèêse reize
(Hsd); een Bergse reize (Po). Reutel/ruttel in ander verband:
op de reutel uitgaan (kroegentocht) (Ax); de hêêle reutel al
les bij elkaar (Dl); ruttel en rêêsen verbonden met het begrip
"breedvoerig" (Lam/Kt).
13. Z'n mond staed/sti overdwa(r)s/-dwors: hij is loslippig praat te
veel. ZVW (Wtk)ZB (Gpol;Gs/Rll;Ndp;Nss)NB (Col;Ks); SchD (Bns;
Bwh/Nwk;DsrNg;Nwk;Zn)Phi (Aj: bek;Phi); T (Anl;Ovm: ook smoel
Po;Svn); GOfl (D1;D1/Hkg). Anders: ie ei tevee vel an z'n luppen
(verg. vraag 13: Bid) (Blz;Ha;Wde)'t is 'n veepraes (verg. vraag
11) (Ha;Kg;Svn;Tln)(hij heeft) 'n vee te hroate mule (Wtk);
ie ei 'n hróót smoel (Anl); (hij is) 'n ouwe kommeere (Ax); zn
mond ghaet as'n poepewindmeule (Bzl); d'r lippen bin dunne van't
praeten (Dsr); die lult de gaeten in z'n sokken (Zr)z'n lippen
'ange noga los (Anl)z'n schuve stae meesta open (Po); z'n moend
hangt te lank (Smd); (het) is een groate klep (Ogp).
14. Neem d'r tien t'óop(e)tien tegelijk, in één koop. ZVW (Sls;Wtk;
Zzd); LvA (Ax); LvH (Klz;Lam/Kt)ZVO-zd (Nwn: t'uep)W (Mdb:
tien op dun 'óóp: Osb): ZB (Ier: twijfelt); SchD (Dsr: bie 't
'óópje koope kopen bij een niet vaststaande hoeveelheid); T
(Anl: tiene op een'óop). Anders met hliek(e) (Ax;Gpol;Bns;Anl;Svn)
nim nun hielen bussel gelijk (Cg); tehaere (Po); op de roes (Gs).
15. Zo(a)doende: gebruikt als stopwoord, buiten zinsverband, ter
beëindiging van een gesprek, waarin men het niet eens kan worden,
of van een verhaal over iets dat als een vaststaand feit be
schouwd wordt: laten we er maar over ophouden, er is niets meer
aan te doen. ZVW (Sls;Wtk;Zzd)LvA (Ax;Zsg); LvH (Lam/Kt); ZVO-zd
(Cg); W (Dob;Kod;0kOsbRtm: weinig); ZB (Bid: vaak dus zBzl
dus z.Dw/Ovz: zó zit dat; Gs;Ha: ook dus zIer;Kb;Kn;Kpl
NdpNss;R11;Wde)NB (Col;Kam;Kg;Ks)SchD (Bns;Bwh;Nwk;Dsrsoms;
Ng;Nwk;0w;RnsZn:ZrPhi (Aj;Phi); T (Anl: wel eens gezegd:
zoodoende dienanhaende in lae-men d'r noe onze smoelen mèr over
'ouwe; Ovm;Po: niet vaak meer; ScherpSvnTin)GOfl (Dl; ook
dus z.Dl/Hkg;Smd). In het alg. ndl. meer gebruikt als stop
woord na een relaas in de zin van "en daarom is het zo gegaan";
de opmerkingen van Ax ("werd wel gebruikt om betoog of verhaal af
te sluiten"), van Ktg ("neutraler: dat was het dan") en van Anl
("gebruikt na uitleg over ernstig geval") wijzen wsch. in die
richting. Soortgelijke uitdrzoe is da/ in zoa is't/ zo is't
(dan) (Ax;Bns;Po); as zoedaenuk (Ax); noe ist klaer(Ha);
kwa'k schee der mie uut(Kb); ik 'ouw't op 't miene (Po);
't zazo weze Pohedae Po
16a.(De wolle zit)-glad/hlad vernesteld: helemaal in de war. ZVW
(Sls;Zzd); LvH (Lam/Kt); ZB (Gs); NB (Col). Anders: in de
warrel(t) (Wtk;zzd); verwarreld (Dsr;Zr); in de warre (Kod;Bzl;
