klaar tezijn met zijn werk voor het
regioboek van Schouwen-Duiveland
zodat het mogelijk op de Dialectdag
in 1990 in druk verschenen zal zijn.
REACTIE OP INGEZONDEN SPEELGEBEDJES
Dhr.J. Zwemer schrijft: "Naar aan
leiding van het in nr. 74 van
"Nehalennia" verschenen "§potgebed-
je", het volgende exemplaar, dat ik
hoorde in mijn geboorteplaats Oost-
kapelle
onze Vader
God
gareel op
- en vort!
Het werd verteld in het kader van
hoe snel eertijds de boerenknecht
jes verwacht werden (door hun werk
gever) de maaltijd naar binnen te
werken
Mijn oom, die het vertelde, werd
geboren in 1908. "Onze Vader" is
duidelijk uit de beginregel van het
voor de maaltijd gehouden gebed.
"God" slaat m.i. op de beginregel
van het dankgebed: "Mensenlievend
God,..". Dit om aan te geven dat er
nauwelijks aan eten te denken viel
Het gareel verwijst duidelijk naar
het dienstverband van het inwonend
personeel bij de boeren: er zijn
veel meer uitdrukkingen, die op de
vergelijking met een in te spannen
paard wijzen. ("Als je van school
kwam, hing je gareeltje al te wach
ten...') "Vort" verwijst naar de te
herbeginnen arbeid.
OUDE GEBRUIKEN
Over het in ondertrouw zijn werd
volgens dhr. H. Limonard (Hrh) in
zijn katholieke dorp gezegd:
ze rolden van de kansel of ze bin
onder de geboden. Ze moesten n.l.
op 3 achtereenvolgende zondagen
afgelezen worden vanaf de preek
stoel in alle missen op de zondag.
Er werd meteen bij vermeld dat
iedereen die enig beletsel wist,
in geweten verplicht was dit zo
spoedig mogelijk bekend te maken
aan de pastoor. Het woord "kansel"
werd overigens nooit gebruikt in
zijn kerk, mogelijk een grapje te
genover de protestanten?
Hij geeft verder de volgende infor
matie:
"Moeten" trouwen was: 'n mottertje.
In verwachting zonder bekende ver
wekker 't is t'r êên van de goeie
ménsen
Het eerste kind al na negen maanden:
't is t'r êên van de bestieplanke.
Veel kinderen na elkaar krijgen:
't is laaie en losse.
Is je vrouw nog niet in verwachting:
ei te koekoek nog nie 'erope?
Op kraamvisite gaf je 'n kwartje
voe de minne (baakster).
Boerinnen op kraamvisite brachten
vaak dertien eiers mee
De eieren werden vroeger per dozijn
afgeteld voor de verkoop. Inplaats
van ze te noteren, werd voor elk
dozijn één ei apart gelegd: 't tel-ei
Je kocht bij de boer altijd 13 eiers,
of een veelvoud daarvan.
Dhr. L. Bom (Ier) schrijft dat men
ook in zijn woonplaats veel op
't plakkebord ging kijken. En als
het toekomstige bruidspaar erg jong
was, gieng 't a vlug deur de rondte:
't sa wè'n motje wezen of de pap is
zeker anebrand
Ir.Geuze (Po) geeft een aantal uit
drukkingen voor het begrip "onder
trouw" Z'ange vóórze bin van de
trap hehooid; ze bin van de trap
hevallez'èn anheteekend; ze staen
onder de hebooie (bij kerkelijk hu
welijk) of ook: ze bin afherope.
Dhr. J. van 't Veer (Bzl) meent dat
vroeger heel wat minder direkt en
duidelijk over zwangerschap gespro
ken werd dan tegenwoordig.
Ze verwacht'n kleinen.
Dat was doorgaans ruimschoots vol
doende berichtgeving voor zulke za
ken.
Naar aanleiding van de uit Dreischor
gegeven "bedekte" uitdrukking die
lei in, die hem onbekend is, komt
hij met een eveneens nogal cryptische
aanduiding voor dezelfde omstandig
heid. Geruime tijd geleden stond hij
in het bijzijn van een jongere ken
nis een praatje te maken met een
4 5
