OFFICIËLE VROOMHEID EN RAUWE WERKELIJKHEID
J.L. Kool-Blokland De zorg gewogen.
Zeven eeuwen Godshuizen in Middelburg
De op 1 juli 1984 van kracht gewor
den fusie van het bestuur van de
Middelburgse Godshuizen met het be
stuur van het Vlissingse Bethesda/
St.- Josephziekenhuiswaardoor de
laatste instelling van de Middelburg
se Godshuizen, het Middelburgse Gast
huis, op termijn gaat verdwijnen,
is voor het bestuur aanleiding de lan
ge en gevarieerde geschiedenis van
de vele Middelburgse instellingen voor
zieken- en wezenzorg op papier te
laten zetten. De historica mevr. J.L.
Kool-Blokland aanvaardt de opdracht
het enorme archief - ruim 100 strek
kende meter - ontsloten door en be
waard in het Rijksarchief voor Zee
land te transformeren in een, voor
niet-vakgenoten leesbaar verhaal.
De schrijfster is op deze jarenlange
studie gepromoveerd aan de Katholieke
Universiteit van Brabant, een promo
tie die voor alle partijen van voor
deel is. De opdrachtgever heeft de
zekerheid dat het resultaat van zijn
opdracht voldoet aan wetenschappe
lijke normen terwijl de opdracht voor
de schrijfster naast materiële ook im
materiële winst oplevert.
Het boek van ruim 600 bladzijden is
als deel 7 opgenomen in de Werken
uitgegeven door het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschap
pen.
In een uitvoerig voorwoord legt de
schrijfster verantwoording af over
de manier waarop ze het werk heeft
aangepakt. Ze heeft zich tot doel ge
steld een beschrijving te geven over
hoe, gedurende vele eeuwen, de Mid
delburgse zieken, hulpbehoevenden
en wezen zijn verzorgd. Ze heeft hier
bij de nadruk gelegd op het detail;
door dit accent op de petite historie
door
J.Z.S. Pel
wil ze met dit werk een bijdrage le
veren aan de vermeerdering van de
kennis over en het inzicht in de soci
ale geschiedenis van de Zeeuwse
hoofdstad. Het boek geeft met name
informatie over twee lagen van de
Middelburgse bevolking. In de eerste
plaats over de brede onderste sociale
laag waartoe de verpleegden behoorden-
zieken- en wezenzorg was in het verle
den een onderdeel van de armenzorg -
en in de tweede plaats over de sociale
bovenlaag, de Middelburgse upper
ten, waartoe zeker vanaf het midden
van de 18e eeuw de besturende regen
ten behoorden.
De geschiedenis van de Godshuizen
is op twee manieren ingedeeld, naar
de soort van zorg en naar tijdsperi
oden.
Het eerste deel van het boek dat de
ziekenzorg behandelt is in drie pe
rioden gesplitst: de eerste periode
beslaat de late Middeleeuwen, de
tweede de periode van de Republiek,
de derde de periode na 1814. Het
tweede deel dat de wezenzorg be
schrijft is in twee perioden onder
verdeeld: het eerste deel behandelt
de periode vóór 1812, het laatste
deel de periode vanaf 1812 tot 1929,
het jaar waarin het laatste weeshuis
bij gebrek aan wezen zijn deuren
sluit
Het is niet goed mogelijk een boek
van 600 blz. op de voet te volgen:
het resultaat zou op zich een klein
boekwerkje worden. Ik wil me beper
ken de diverse instellingen die in
het boek besproken worden in een
tijdskader te plaatsen. De hoofdmoot
van het boek is gewijd aan het oudste
en tevens laatste gesticht van de
Godshuizen, het Middelburgse Gast-
1 2
