en dat zou ik haast vergeten, een stukje toekomst wordt geschetst in het artikel van Jan in 't Veld over de Dammenweg op Walcheren. Het boek is in een prettig leesbare letter gedrukt en de meeste artikelen zijn voorzien van uitstekende illustraties. Aanbevolen. Kees Bos, Jan van Damme, Aad de Klerk (red.), Dorpen in Zeeland. (Uitgave N.R.I. Middelburg, 1991.) ISBN 90-72146-17-4. Prijs f 28,50. Op mijn bureau liggen twee boekjes met dezelfde titel Dorpen in Zeeland. Het ene geschreven in de sombere oorlogsjaren van de Tweede Wereld oorlog, door een auteur die naast een ongelooflijke kennis van het Zeeuwse platteland ook een fijn ge voel had voor de sfeer die vooral in de kleine Zeeuwse dorpen aanwezig was: de helaas te vroeg gestorven bouwkundige P.J. 't Hooft. Het voor bericht bij de tweede druk in 197 0 gewaagt van wat is verwoest en al werd overwogen de tekst geheel te herzien, toch is gekozen voor een ongewijzigde herdruk als pleidooi om bij herstelling van de schade, al is het niet de vorm, toch minstens de geest te behouden. Thans, meer dan twintig jaar later, wordt dan opnieuw een boek uitgege ven over Dorpen in Zeeland. Nu niet één bevlogen auteur, maar een keur van wetenschapsmensen die gezamen lijk een overzicht geven van de hui dige kennis van de dorpen op het ter rein van de archeologie, de geografie en de geschiedenis. In het boek het verhaal van de Zeeuwen en hun ver knochtheid aan hun land. Uit de in leiding van het boek laten we hier iets over de inhoud volgen: 'In de eerste drie artikelen wordt stil gestaan bij het ontstaan, de middeleeuwse geschiedenis en de ont wikkelingen tussen 1850 en 1940. De periode van de 15e tot de 18e eeuw komt indirect aan bod. In het vierde artikel: Over 'gehuchten, voormaals dorpen' wordt bijvoorbeeld aandacht besteed aan de 16e eeuw waarin veel nederzettingen hun kerk kwijt raak ten en daarmee hun status van dorp. Ze vervielen tot niet meer dan een gehucht. De namen van de dorpen vertellen veel over hun oorsprong. Dat blijkt uit de vijfde bijdrage. Een globale indeling van dorpsplat tegronden leert dat ring, voorstraat, dijk of vesting bepalend zijn voor de grondtrekken. Een ontdekkingsreis door literatuur, in tekeningen en prenten en langs bouwsporen levert een hedendaags beeld op van hoe dor pen er vroeger uitzagen. Na zeven' artikelen volgen er vier die eigen lijk samen één hoofdstuk vormen. Daarin staan een paar kenmerkende elementen van het dorp centraal: de kerk, het kerkhof, de werf of het kasteel en de dorpsvijver of vate. De laatste twee hoofdstukken gaan erover hoe we in deze tijd onze dor pen beleven en de politiek dat waar deert Het is een zeer lezenswaardig en in teressant boek geworden, waarin vele nieuwe feiten en ontdekkingen over onze Zeeuwse dorpen als facetten van één geheel worden gepresenteerd. Natuurlijk kleven ook bezwaren aan de boven gereleveerde gezamenlijke opzet, niet alle facetten weerkaatsen evenveel licht. Ook zijn sommige foto's erg klein uitgevallen en is eigenlijk de omslag niet geworden wat deze had kunnen zijn. B.O. Colinda de Groote, Dialect en stan daardtaal aan weerszijden van de Bel gisch-Nederlandse rijksgrens. Een empirisch onderzoek naar dialect en standaardtaal van Axelaren, Hulstena ren, Heikanters en Stekenaren. Doc toraalscriptie Rijksuniversiteit van Leiden, Nederlandse Taal- en Letter kunde, Historische Taalkunde en Taal variatie, januari 1991. Zoals uit de titel van De Grootes doc toraalscriptie blijkt is de rijksgrens 28

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1990 | | pagina 30