schiedenis' helemaal buiten beschou
wing. Kennisname van gedateerde
historische opvattingen is ook van
waarde. Als we lezen hoe T. Speele-
veldt omstreeks 1806 op de kruin van
een vliedberg de vroegste geschiede
nis van Walcheren overpeinst is dat
misschien in 1991 niet meer belang
rijk voor de vermeerdering van onze
kennis van die vroegste geschiedenis,
maar wel voor onze kennis van T.
Speeleveldt en zijn tijd, van de
stand en aard van Speeleveldts ken
nis en van de retorische conventies
waarvan hij zich bediende. Bovendien
is er, last but not least, letterkun
dig genoegen in het geding. Want er
is natuurlijk ook een autogene waarde
van het historiografisch produkt: de
esthetische en affectieve 'boeiende
werking' van een boek of artikel.
De (secundaire) bron is hier geen
middel meer maar doel, waarmee we
zijn terechtgekomen bij het antiqua
rische aspect van het bezig zijn met
geschiedenismisschien niet zo nuttig
of zelfs hinderlijk voor het functio
neel accumuleren van kennis, maar
iemand die dat laatste als uitsluiten
de doelstelling van geschiedbeoefe
ning beschouwt geeft wel erg ongenu
anceerd blijk van een utiliteitsdenken
dat zelf óók historisch is bepaald.
Tot slot een substantiëler kwestie.
De kwaliteit van de illustraties in
de Gids voor historisch onderzoek
in Zeeland is niet altijd even gewel
dig. (De meest vrolijke staat trou
wens op p. 203: een ansicht uit 1906
met daarop een afgrijselijk alpien
landschapje en het bijschrift 'Groeten
uit Souburg'). Houdt die magere
kwaliteit verband met de wens dat
niemand om financiële redenen van
aankoop van de gids zal afzien?
De gevolgde produktiewijze maakt
het in elk geval mogelijk dat wie
dat maar wil voor weinig geld in het
bezit kan komen van een handleiding
die, ondanks een wat rommelig karakter
op de datum van haar verschijnen
onmisbaar werd.
A.C. Meijer, L.R. Priester en H. Uil (red.),
Gids voor historisch onderzoek in Zeeland
(Amsterdam: Schiphouwer en Brinkman, 1991;
Kartons voor geschiedenis en letterkunde 1)
234 blzills., lit.opgn. ISBN 90-72872-06-
1/ISSN 0926-2873. Prijs 19,50.
15