PETRUS DIELEMAN EN DE POLDERCONCENTRATIES door Y.J.A. Welings Bij een uitreiking van een inventaris is het gebruikelijk dat degene die de inventaris samenstelt, iets vertelt over de instelling, persoon dan wel familie, die het archief heeft ge vormd. Ook ik had u nu wat kunnen vertellen over het ontstaan van de Zeeuwse Waterschapsbond en de uit gave "De Zeeuwsche Polder". Maar alles wat daar over verteld zou kun nen worden, is te lezen in de inven taris, die ik straks ga uitreiken aan de voorzitter van uw bond, de heer Lantsheer. Ik wil daarom bij deze gelegenheid wat meer aandacht be steden aan de persoon van Petrus Dieleman, de oprichter van de Zeeuw se Waterschapsbond, en zijn visie op het fenomeen polderconcentratie. Petrus Dieleman (1873-1961), die in 1918 het initiatief nam tot de oprich ting van de waterschapsbond, kan met recht een markante persoonlijk heid worden genoemd. Hij was Zeeuws- Vlaming van geboorte, protestant, studeerde rechten aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en de Universiteit van Groningen. Na zijn studie vestigde hij zich te Middelburg als advocaat. Maar alras bekleedde hij naast zijn baan als advocaat diverse functies in het Zeeuwse politieke en bestuurlijke leven, te weten: lid van Provinciale, Gedeputeerde Staten, waarnemend Commissaris van de Ko ningin, deken van de orde van de advocaten te Middelburg, plaatsver vangend kantonrechter, voorzitter van de Zeeuwse Landbouwmaatschappij en van de Vereniging voor Handels onderwijs te Middelburg, secretaris van de Zuid-Nederlandse Stoomboot maatschappij, bestuurslid van de N.V. Haven te Vlissingen en van de P.Z.E.M. en natuurlijk last but not least voorzitter van de Zeeuwsche polder- en Waterschapsbond. Ik denk met deze opsomming beslist niet vol ledig te zijn geweest. Dielemans kracht lag dan ook in dat bestuurs- leven. Volgens De Bree, de schrijver van het boek Zeeland 1940-1945 deel I, was Dieleman bezeten van het po litieke spel, van het manoeuvreren, marchanderen, balanceren en de tac tiek van geven en nemen 1. Een aantal van Dielemans idealen vormt de basis voor zijn handelen in genoemde bestuursfuncties. Zo achtte hij het van groot belang dat er in Zeeland een goede gas- en elektri citeitsvoorziening tot stand kwam en dat er een goed wegennet zou worden aangelegd. Ten aanzien van polders en waterschappen nam hij, vooral in het begin van deze eeuw, een minder heidsstandpunt in. Hij toonde zich een voorstander van polderconcen tratie, zijns inziens het antwoord om efficient op te treden bij eventuele stormvloeden in een tijd dat daarvoor bij lange na geen politieke meerder heid te vinden was. De stormvloed van 12 maart 1906, die vele dijkdoorbraken en overstromingen veroorzaakte, vormde de aanleiding voor een discussie in de vergadering van Provinciale Staten over polderconcentratie. Dieleman, toen lid van Gedeputeerde Staten, nam tijdens deze discussie een minder heidsstandpunt in. In een afdelings vergadering van Provinciale Staten merkte Dieleman op "dat de ramp van 12 maart jl. heeft aangetoond, dat de tegenwoordige indeeling van onze Provincie in zoo vele kleine polders en poldertjes ondoelmatig gebleken is, vooral in gevallen van gevaar, en dat het wenschelijk ware al die polders en poldertjes op te ruimen en daarvoor groote waterschappen in de plaats te 1 7

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1990 | | pagina 19