DE VERBINDING TUSSEN THOLEN EN ZUID-BEVELAND EN DE
LAATSTE JAREN VAN REIMERSWAAL
door
J.P.B. Zuurdeeg
Inleiding
Sinds de openstelling van de 12 km lange Oesterdam voor het weg
verkeer op 17 september 1988 razen auto's na het passeren van de
brug over de Bergsediepsluis, over en langs de plaats waar eens
de Zeeuwse stad Reimerswaal lag. De autoweg ligt verder op het
voormalig grondgebied van de watering Beoosten Yerseke dat door
de stormvloeden van 1530 en 1532 met de kerkdorpen Lodijke, Duve
nee, Kouwerve, NieuwerkerkeTolsende, Nieuwlande, Schoudee,
Everswaard, HinkelenoordSteelvliet, Kreke en Assemansbroek in
de golven is verdwenen.
Het verhaal hieronder betreft de historische veerverbindingen van
het eiland Tholen met Reimerswaal en Zuid-Beveland.
Veer van Venusdam
Gescheiden door de nog smalle rivier
de Schelde lag in de 13de eeuw te
genover de Schakerloopolder Reimers
waal. De veerverbinding die hier lag
wordt voor het eerst genoemd in de
oudst bewaard gebleven rekening van
de goederen en rechten van Jan van
Henegouwen, heer van Beaumont en
Tholen, van 1343/1344. In deze reke
ning werden de inkomsten van een
overzetveer in 'tOudeland, dat wil
zeggen Schakerloo, verantwoord. Ver
moedelijk werd naar Reimerswaal ge
varen. Later stond dit veer bekend
als het veer van de Venusdam. Het
lag ter hoogte van de Veerweg van
voor de herverkaveling ongeveer op
de plaats van de Oesterdam. Het veer
werd in de 14de eeuw door de am
bachtsheren verpacht, doch in 1398
verviel het veerrecht aan de graven
van Holland en Zeeland. In 1462 gaf
Philips van Bourgondië als graaf van
Holland en Zeeland de veerrechten
voor 25 per jaar aan de stad Tholen
in erfpacht, waardoor het verloop
van de Tholense veren naar Brabant
en Reimerswaal in het archief van
de stad Tholen is te volgen. Zo blijkt
uit de stadsrekening van 1472 dat
het veer op Reimerswaal, dat door
Rombout Jansz. werd gepacht, meer
opbracht en dus belangrijker was dan
het veer Brabant. De pachtsommen
waren respectievelijk 12 en 6.
Nog voor de 15de eeuw ten einde was,
was laatstgenoemd veer het belang
rijkst Dit zal verder zo blijven tot
de dijken van de 's Heer Boudewijns-
polder aan de Brabantse zijde van
de Eendracht tijdens de Tachtigjarige
Oorlog in 1583 werden doorgestoken
om te voorkomen dat de Spanjaarden
Tholen zouden veroveren. De pacht
sommen van het veer van de Venus
dam op Reimerswaal bleven rond de
12 schommelen totdat de pestepide
mie in Reimerswaal veel slachtoffers
maakte en de achtergebleven inwoners
armoe leden omdat er geen nering
was.
St.- Felixvloed
Toen in november 1530 de "contagi-
euse of haastige sieckte" was uitge
woed en de mensen weer naar Rei
merswaal wilden terugkeren, zette
2