MEDEDELINGEN WERKGROEP HISTORIE EN ARCHEOLOGIE Boekbespreking L.J. Moerland, '"T ZELVE ANDERS". Een tocht langs de dorpen van het 18e-eeuwse Zuid-Beveland. Gemeentelijke Archiefdienst van Goes nr. 25 Prijs 10,- In de achttiende eeuw zijn door de theoloog en aardrijkskundige Willem Albert Bachiene een reeks topografi sche werken uitgegeven. Deze werken zijn voorzien van talrijke gravures naar tekeningen van diverse teke naars. Ook het in dezelfde eeuw ver schenen Het Kabinet van Nederland- sche Gezichten bevat een keur van gravures van H. Spilman van topo grafische g-ezichten uit Zeeland. Deze gravures zijn veelal vervaardigd naar tekeningen van Cornelis Pronk. Deze prenten zijn zeer gezocht en worden dikwijls door verzamelaars tot collec ties verenigd. Een dergelijk verza melaar was de bekende cultureel amb tenaar (weliswaar in ballingschap) van de stad Goes, dhr. A.J. Blok. In het najaar van 1990 heeft hij zijn gro te collectie geschonken aan de Ge meentelijke Archiefdienst van Goes. Het was een goede gedachte van deze dienst ter gelegenheid hiervan een selectie als een rondwandeling door het Zuid-B-eveland van de 18e eeuw uit te geven. Zo is op een aardige wijze een passend, zij het bescheiden, eerbetoon aan 'Meneer Blok' versche nen. Het blijft jammer dat ondanks het fraaie papier ten gevolge van het gebezigde drukprocédé de gravures een groot deel van hun oorspronkelij ke aantrekkelijkheid hebben verloren; dat het beter kan bewijzen de gravu res van Heinkenszand en Krabbendij- ke. De onder de tekeningen aange brachte teksten van L.J. Moerland verschaffen helaas wat weinig infor matie over de prenten zelf. Zo ont breekt veelal de opgave van het ori ginele formaat en het boek waaruit de gravure afkomstig was. Een ander bezwaar is dat twee blijkens het op schrift 'Zelve Anders' bij elkaar ho rende prenten niet altijd op twee te genover elkaar liggende bladzijden zijn afgedrukt. Overigens is '"T ZEL- VE ANDERS" een uitstekend gekozen titel. Hopelijk vindt het boekje een zo ruime belangstelling dat de gedruk te 500 exemplaren bij lange na niet toereikend zijn. B.O. Barth, A.J., F.H. de Klerk en W.P. den Toom"Recht en Krom": een kro niek van de rechtspraak in Goes, 15e eeuw-1811 (Goes 1990). Publikatie van de Archiefdienst nr. 26. 48 biz., ills., bronnen- en lit. opg. ISBN 90-73364-02-7. Prijs 12,50. Verkrijgbaar op het Gemeentearchief in Goes en in de Goese boekhandels. 'Wie stelen wil en niet wil hangen, ga naar Goes en laat zich vangen, want de heren van ter Goes, zijn zo zacht als appelmoes.' Het waarheids gehalte van dit bekende rijmpje is niet getoetst door de samenstellers van Recht en Krom, een in het najaar van 1990 verschenen kroniek van de Goese rechtspraak. Wel komen de au teurs tot de vaststelling dat burge meesters en schepenen van Goes door gaans minder streng vonnisten dan de baljuw eiste. Vergelijkend onder zoek naar de rechtsgang elders is niet gepleegd. Hoewel de samenstellers hun werk baseerden op nauwkeurig archiefonderzoek, heeft Recht en Krom geen wetenschappelijke pretentie. A.J. Barth en zijn mede- auteurs wilden slechts aantonen 'dat geschiedenis niet alleen gemaakt wordt door hen, die in hoogheid zijn gezeten, maar dat de gewone mens daaraan een even grote bijdrage levert, zowel in positieve als in negatieve zin'. De opgenomen verhalen geven naast een 'beeld van de rechtspraak' dan ook een kijkje op het dagelijks leven in Goes van de 15de tot en met de 19de eeuw 37

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1991 | | pagina 39