EEN MILDDADIG 'MENSCHEN MOORDER' Zeeuwse Napoleon-overleveringen door Jan J.B. Kuipers Napoleon! zie duizend tongen Uw naam verbreiden over de aard! W. Bilderdijk, Ode aan Napoleon (1806) Na de losmaking van Zeeland en het gebied ten zuiden van Waal en Merwe- de uit het Koninkrijk Holland en de inlijving ervan bij Frankrijk in maart 1810 (Vlissingen was eind 1807 al door het keizerrijk geannexeerd), kwam Napoleon zijn nieuw verworven Zeeuw se gebied inspecteren. Tijdens dit bezoek aan het nieuw te vormen Dépar tement des Bouches de l'Escaut werd hij vergezeld door de keizerin Marie Louise en een groot gevolg. De Middel burgse burgemeester J.H. Schorer, aan het hoofd van de municipaliteit en een compagnie gewapende burgers, wachtte op 9 mei 1810 de keizer op aan het Groenewoud. Omstreeks half acht 's avonds trad hij Napoleon te gemoet, die uit Vlissingen met een klein gezelschap te paard in Middel burg arriveerde, zo'n half uur na de keizerin. Daar Napoleon in een voudig tenue was en geen distinctie ven droeg, beging Schorer de vergis sing de persoon die op de keizer volg de aan te spreken. Of dit feit Bona parte in 't bijzonder heeft geërgerd is niet bekend, maar toen Schorer eindelijk de juiste persoon adresseer de en hem de sleutels van de stad aanbood, viel Napoleon hem in de re de met de mededeling dat hij ze wei gerde te aanvaarden. Vervolgens vroeg hij Schorer of hij de persoon was die de sleutels het vorige jaar ook aan de Engelsen had aangebo den (tijdens hun bezetting van Walche ren in 1809), en bij die gelegenheid de stad feestelijk had doen verlich ten? Nadat Schorer had ontkend dat zoiets ooit had plaatsgevonden en op een nieuwe vraag van de keizer zijn hoedanigheid van burgemeester had onthuld antwoordde Napoleon: 'De burgemeester van uw stad is een schurk, en hij zal streng worden ge straft' 'En zo reed hij vliegens heen,' aldus Schorer in zijn dagboek*De toon en de houding van de monarch werden door de burgemeester 'menacant' geacht, en Schorer was dan ook 'met iedereen stupéfait' De confrontatie van Napoleon en Scho rer biedt het vertrouwde beeld van schoffering van vaderlandse aanzien lijken door de Corsicaanse usurpator tijdens zijn Nederlandse reizen van 1810 en 1811. Napoleon kon het zich veroorloven naar gril en willekeur grof en boosaardig of juist edelmoedig en milddadig op te treden. Schorer, telg uit een - van oorsprong Akens - Zeeuws patriciërsgeslacht, tekent zich daarentegen in zijn dagboek als een man die als geen ander de kunst van het schipperen en het compromis moest verstaan, en die voortdurend balanceerde tussen behoud van een zekere integriteit en het hangen van de huik naar de wind. Hij bekleedde met tussenpozen ambten tijdens de oude Republiek de Bataafse Repu bliek, het Koninkrijk Holland, het Franse keizerrijk en het Koninkrijk der Nederlanden^. Zelfs in zijn dag boek vindt men geen heviger uiting van afkeuring van Napoleons handel wijze dan de opmerking dat 'veel waardiger menschen dan ik nog veel meer leed onverdiend was wedervaa- ren' Legendevorming In het tweede deel van zijn bekende Napoleonbiografie heeft J. Presser een overzicht in vogelvluchtperspec tief van 'de legende van Napoleon' 3

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1991 | | pagina 5