van Unmensch en Uebermensch (Nietz sche) als vorst die in bovennatuur lijk contact stond met een toekomst- verklarende 'Rode man', als eenzaam Titaan en mystiek beschermheer van het nationaliteitsbeginsel - of als het Beest uit Openbaringen. In Frankrijk ontstond in de decennia na zijn ver scheiden (1821) een ware 'nostalgie napoléonienne'met het konterfeitsel van de wereldheerser op de gebruike lijke èn de vreemdste voorwerpen: prenten, serviesgoed, bretels, das sen, pijpen, bestek. Nederland De afschuw voor de Franse bezetter was in Nederland minder groot en algemeen dan nationalistische historie schrijvers en romanciers wel eens hebben willen doen geloven. Pas in het voorjaar van 1813, toen het na het Russisch debacle definitief berg afwaarts leek te gaan met het kei zerrijk, toonde Nederland enige weer stand, voorafgaande incidentele on lusten daargelaten. Het verzet tegen het Franse bestuur vóór dit jaar was microscopisch en grotendeels van een indirect, cultureel karakter. Het ging uit van enkele geïsoleerde letterkun digen, die de lof zongen van oudva- derlandse helden die Fransen en Brit ten de wet hadden voorgeschreven in plaats van andersom. Zij waren de vertegenwoordigers van de moder ne nationale gedachte, die ze op ty pisch romantische wijze retrospectief en reactionair presenteerden. Adriaan Loosjes en J.F. Helmers waren wel de bekendsten uit deze groep van 'brallende nationale poëten'zoals H.P.H. Jansen ze denigrerend maar plastisch heeft getypeerd.'® De in het annexatiedecreet van okto ber 1810 vastgelegde conscriptie, ten uitvoer gelegd vanaf februari 1811, ondervond afgezien van enkele inci denten ook al weinig verzet, hoewel de meerderheid van de ruim 30.000 tussen 1811 en 1813 gerecruteerde Nederlanders sneuvelde; van de Ne derlandse deelnemers aan de tocht naar Rusland (1812) keerde zelfs maar Na het Vlissingse bombardement (1809). Gezicht in de Wolstraat; tekge wassen in O.l. inkt door J.H. Koekoek (1809). 5

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1991 | | pagina 7