de punten zijn aangebracht. Een
proen werd tussen twee opeenvolgen
de stukken vaatwerk gezet om aan-
eenbakken te voorkomen.8
De waarschijnlijk met behulp van een
z.g. spons (een sjabloom, bestaande
uit een doorgeprikte tekening) opge
brachte voorstelling is een buste en
profil van de erfstadhouder Willem
V, gevat in drie ringen (de binnen
ste twee oranjebruin, de buitenste
blauw), met bijschrift PWDV (Prins
Willem De Vyfde). De randversiering
in blauw is een z.g. penseelstreek
ornament
De belijning van het hoofd van de
prins is uitgevoerd in mangaan, die
van de bef eveneens; de bandelier
in geel; het gestileerde ordeteken
op de borst in wit met een oranje
bruine stipde jas in blauwde
strik en staart van de coiffure in
zwart. Het gebruik van de laatst
genoemde kleur was een noviteit van
de 18de eeuw. Door de techniek van
de moffeloven ('petit feu') was men
niet meer gebonden aan de traditi
onele kleuren oranjebruin, oranje,
geel, groen, blauw en paars.8
Iconografie
Het Zeeuws Museum in Middelburg
bezit een kloek ensemble van de Mid
delburgse zilversmid Cornelis Tevel
(1763-1838), bestaand uit twee medail-
lonvormige plaquettes met busten en
profil van Willem V (17,7 x 12 cm;
afb. 4) en zijn gemalin Frederica
Sophia Wilhelmina (17,5 x 13 cm),
ten opzichte van elkaar en face ge
plaatst. Ze zijn resp. voorzien van
een datering 1787 en 1788. Deze en
face-portrettering van het paar treft
men ook aan op veel Oranjekeramiek.
Het portret van Willem V op onze
Oranjekom uit de Voorstraat 34 is
ook tamelijk stereotiep voor de Oran
jekeramiek. Het komt ook sterk over
een, bijv. wat betreft de 'kuif' en
de enkele haarrol bij het oor, met
het werkstuk uit 1787 van Tevel.
Deze had zijn voorbeeld gehaald van
een kopergravure die zich bevindt
Afb. 4. De plaquette van Willem V
door Cornells Tevel (1787).
in de Zelandia Illustrata. De gravu
re werd vervaardigd bij Georg en
Balthasar Probst, 'pater et filius',
te Augsburg (z.j.).11 Zij maakt deel
uit van een groepje sterk verwante
portretten dat in de Zelandia Illus
trata is opgenomen.
Een 'oervoorbeeld' van het schetsma
tige portretje van Willem V op de
Oranjekop uit St-Philipsland is
uiteraard moeilijker aan te wijzen
dan het picturale voorbeeld van Te-
vels knap gedetailleerde werkstuk;
wel is duidelijk dat, zo de beide
iconografische bronnen niet samen
vallen, ze toch heel dicht in el-
kaars buurt moeten worden gezocht.
Een interessante suggestie ter zake
van de Willem V-decoraties is afkom
stig van J. de Kleyn. Hij vroeg zich
af of wellicht de provincie Zeeland
een middelpunt van deze decoreerlust
is geweest, wegens de grote aanhang
van Oranje in deze provincie, maar
vooral omdat naast de Oranjeborden
van (in ons land gedecoreerd) Engels
aardewerk veel versierd Engels aarde-
S