zonder dan; Kod;Osb: zonder dan; Rtm); ZB (Bzl: ook je doe net
of a't wfe oest is; Kb: is't soms oest?; Kn;Nss: oftet oest ist bie
je; Ril: id.;Wde); NB (Col;Kg;Ks: ook oesten; Wsk: zonder dan);
SchD (Bns;Bwh/Nwk;Dsr;Hsd: zonder dan; Nwk;Rns: is(t) in den
oest?); T (OvmPo;ScherpSvn: ook 't lieken wè oesten)Als goed
menende mededeling: 't is gin oest ('óór)! (Kod Ok; Rtm Bwh/Nwk
Dsr;Zr;Po: 't is toch hêên oesten). Met het ww.: mö je haen oeste?
(Rns); je mot niejt gó oegste! (Odp). Met terv'oest i.p.v. oest(en)
Bzl; Gpol; GsHa; Hkz IerKn; Kpl; Ndp)Ook 't is terv'oest: het is
erg druk (Kpl). Andere uitdr. moei nog gao mèn? /moei-je gaan
mennen da? (HpNvtSis)moe-je nog bóónen haon binnen? (Ax);
't liek wè of ajje mot gaen 'óóie (Svn); mojje/mot je (nog) haen
'6óien/hoaie(n) (OvmTin; Ogp Smd)'t brandt toch nie zeker? (Cg);
brannut? (Cg); 'k weet nie, 't moe nog aomaol ghebeuren gloak (Ax);
morge komt 'ier ook wi vobie (Kod); 't gae nie in 't angenome!
(Scherp). Nog een uitdr. met "oogst": 't is half oest, me gae an
't werk (Ndp).
23. Zienke mit 'n gelaeje schipgezegd als landerijen vol (landbouw)
vruchten staan die geen cent waard blijken. T (Ovm); GOfl (Smd).
Anders: verkocht aan Van den Brande (goed om de brand er in te
steken) (Nz); 't land doe z'n bessen mè de mart deugt nie (Bzl);
omkappe mi 'n volle waehen (Po).
24. Die is noga(l) 'óóge an(g)eleid: voelt zich gewichtig, heeft het hoog
in de bol. ZVW (Bks;Sls); LvA (Ax)ZB (Gs? NdpNssWde) NB (Col;
Kg;Ks); SchD (Bns;Dsr). Anders: die wil 'óóher kakken as a z'n
hat zit (Ax); die /ze ettum stoan (Klz); "(h)oog in zijn hoofd" (Ax;
Nz ;Bzl; Hkz Rns)"hoog in de/z'n kop" (Bks;Ovm); "hoog in de/z'n
bol" (Nwn;Dob Ha; Ier)'óóg in z'n bovenkaemer (Ovm); 't uëg op
ên/ die eittet nohha 'oaghe op/ die heittet zo haog op (Nwn;Bzl;Dl)
heit 't hoag op mit z'n eige (Smd); die eittet noga 'oge zittende (Kod;
Hkz;Rll;Po;Svn)ie zit noga 'óóge te paerd (Osb); voelt zich nogal
'óóge (Gs); ie eittet 'óóge in z'n wapens (Kn;Svn); ie stae nogal
'óóg mit z'n eige (Nwk); zit nogal 'óóge in den bóóm (Wsk); ie ei
'n pluus in z'n neuze (Scherp); die proat groot (Gs); is noga van
't 'ondje hebete (Ovm); hie heit nogal een hóóg opper (Hkg/Dl);
'n dikke nek (Cg); Jan men klóóten (Cg).
25. 't Kan me nie(t) bulte(n): niet schelen (verrekken, bommen, verdom
men enz.). ZVW (Sis); ZB (Gs;Ha)NB (Ks); SchD (Dsr). Anders:
nie diepen of dröóhen (Ax)verblóótekonte (Kod); vervettekonte
(Rns); verschillen (Lam/Kt,Bzl)verroeste (Smd); 't kan me nie
rotte (Ovm); verrotten (Bzl).
26. Blaete(n) in de lampe uutblaeze(n) gae nie saeme(n) men kan geen
twee dingen tegelijk doen. SchD (Hsd). Anders: je kan niet schrêêu-
we en de lampe ütblaeze (Hkg/Dl); je kan niet schrêêuwen in de
lampe vasthouwe (Dl;Hkg/Dl); proaten en brèin en mi de kèr rèn,
da goa nie (Cg); praote/prate in/en breie gaen nie glieke/ hè nie/
gae nie saemen (DobHa; Kg; Tin)nie proate en zinge tegelijke (Dw/Ovz)
breie in fietse gae nie (Rns); kaorte of takkebosse (musteren) (Kod);
bidde en danke bin tweeje, (Po)je kunt nie fluiten mie 'n volle
mond (Bzl). Afwijkend: (gezegd als iemand ophoudt met werken om
iets zeggen) ellee! praete èn breie! (Scherp).
27. Pas op, je tiengelt/tingel ou (eigen)/ j'n eige(n): je gaat je branden
aan een brandnetel. ZVW (BksGde/NvtHp NvtSis) LvA (Ax;Nz);
LvH (KLzLam/Kt)ZVO-zd (Cg;Nwn); W (Omg.Mdb); ZB (Ha) NB
29