onderging in de jaren 1255-56 aan
zienlijke vernieuwingen en uitbrei
dingen. Alvorens door de paus
te Rome tot keizer gekroond te
worden ondernam Willem II in janu
ari 1256 een veldtocht tegen de
oproerige Westfriezen. Daar sneu
velde hij jammerlijk (hij zakte met
zijn paard door het ijs en werd
vervolgens doodgeslagen)Toen
ze zijn wapenschild herkenden
schrokken de Westfriezen. 'Wat
hebdi ghedaen? Ghi hebt den conic
selve doot.' (Aldus Melis Stoke
in zijn bekende Rijmkroniek, Derde
Boek, regel 1572-1573.) Het li
chaam van de gedode vorst werd
vervolgens stiekem begraven on
der de haard van een huis in Hoog
woud. Pas jaren later rekende
Floris V, de zoon en opvolger van
Willem II, met de Westfriezen af.
Tijdens een strafexpeditie in 1282
wist een gevangengenomen oude
man te vertellen waar het gebeente
van de roomskoning te vinden was.
Men groef het op, maakte het
schoon en zette het bij 'In enen
scrinen suverlike te Middelborch
in de abdie'(Melis Stoke, Rijm
kroniek, Vierde Boek, regel 472-
473). Er waren meer vorsten uit
het Hollandse Huis in de Middel
burgse Abdij begraven: Floris de
Voogd (overl. 1258), broer van
Willem II, Elisabeth van Brunswijk
(overl. 1266), weduwe Willem II,
en ook Ada van Schotland (overl.
1208), vrouw van Floris III en
haar zoon Floris (overl. 1210).
In 1817 werd een middeleeuws rid
dergraf in een nis in de Koorkerk
ontdekt. Het werd beschreven door
N.C. Lambrechtsen van Ritthem
en geïdentificeerd als het graf
van Willem II. Later is men gaan
twijfelen en werd het graf gezien
als de laatste rustplaats van Flo
ris de Voogd, die aan de gevolgen
van een tijdens een toernooi in
Antwerpen opgelopen verwonding
overleed.
Willem II is tweemaal vereeuwigd
in steen in Middelburg terug te
vinden: in een nis boven de Gist-
poort, uitkijkend over het Damplein
(dat eigenlijk best Willem II Plein
had mogen heten; er is beschamend
genoeg geen enkele straat in Mid
delburg naar deze voor de stad
zo belangrijke vorst genoemd),
en in de voorgevel van het stad
huis de negende van links)In
beide gevallen gaat het om moderne
beeldhouw werken
De schrijn, waarin het gebeente
van Willem II bovengronds in de
Koorkerk bewaard werd, ging
- hoogst waarschijnlijk - bij de
grote stadsbrand in 1492 verloren.
In opdracht van abt Floris van
Schoonhoven werd in de periode
1542-1546 een fraai nieuw grafmo
nument in renaissancestijl opge
richt. Helaas was dit geen lang
leven beschoren, want in 1568
werd het te zamen met een prachtig
retabel van de hand van de schil
der Jan Gossaert, genaamd Van
Mabuse, door brand vernietigd.
Mevrouw dr. E. Dhanens is in
1985, in haar erudiete verhan
deling 'Het graf van Rooms-Ko-
ning Willem II en de rol van Jan
Gossaert in de wederuitrusting
van de koorkerk te Middelburg
in Zeeland' zeer uitgebreid op de
ontstaansgeschiedenis van dit re-
naissancemonument en alles wat
daarmee samenhangt ingegaan. Hoe
wel zij wel erg veel in 'tentatieve'
en vragende zin opwerpt weet zij
naar mijn smaak toch aannemelijk
te maken dat het in 1817 heront
dekte graf dat van Floris de Voogd
en niet dat van Willem II is.
Een sterk argument is bijvoorbeeld
het ontbreken van Willems heral
dische attributen.
Hetgeen Dijkstra in zijn boek (op
blz. 122 en 123) over zowel het
graf van Willem als dat van Floris
beweert is dan ook onjuist, boven
dien blijkt hij deze belangrijke
studie van mevrouw Dhanens niet
te kennen!
Nu zitten we echter met een pro
bleem. Op grond van medisch-his-
21
