vergunning verleend elektriciteit op te wekken met een locomobiel en een generator. Tholen kende toen nog alleen gaslicht. Rond 1910 werden de tuinen uitge breid met broeikassen en een oranje rie voor tropische planten en enige jaren later werd het Hertenkamp ver groot. Tuinbaas op de buitenplaats was Walrave Blaas, die in 1912 en daarna werd bijgestaan door zijn zoon Pieter. In 1920 zullen ze de jonker naar zijn nieuwe Woonplaats Beuken hof volgen. De tuinen van Buitenzorg, waarvan vele ansichtkaarten zijn ge maakt, waren zo aanlokkelijk dat archivaris CHollestelle er een ge dicht op maakte dat in de krant van 9 augustus 1919 werd afgedrukt. Ondanks de vele verdiensten was de jonker politiek gezien niet populair. In een verkiezingspamflet van 1917 schrijft een onbekende dat zaken voor de raadsvergaderingen op Buitenzorg worden doorgesproken. Ten aanzien van burgemeester Wagtho die in die dagen nogal aan kritiek blootstond, schrijft dezelfde auteur: 'En wij wen- schen onze burgemeester Wagtho niet te verruilen tegen burgemeester Vre- denburch. Dat doen we nooit. Hij is als Tholenaar met ons opgegroeid en hebben hem trouw beloofd te steu - nen'Kennelijk moesten de Tholenaren de gelederen tegen vreemde invloeden sluiten. Uit de uitslag van de gemeen teraadsverkiezingen valt op te maken dat dit ook is gebeurd. De jonker kreeg 222 stemmen tegen 385 voor de burgemeester. Toen laatstgenoemde in 1920 ontslag nam werd hij niet door de jonker opgevolgd. Met ingang van 1921 trad namelijk J.G. Diepenhorst in functie. Hij was de eerste burge meester van de toenmalige gemeente Tholen die niet in Tholen was geboren. Afbraak Ruim een jaar eerder bracht de Iersek- sche en Thoolse Courant (1 januari 1920) geschokt de tijding dat jhr. J. van Vredenburch het eiland ging verlaten: 'Wat dit voor den vooruit gang van onze streek en vele andere zaken beteekent zal ieder kunnen we ten die bemerkt heeft op welke wijze Jhr. Van Vredenburch moeite noch geld ontziende en zijn geheele per soon gevende het gestelde doel tracht te te bereiken.' Het zou volgens de krant ook voor de gemeentefinanciën een groot verlies zijn door het gemis aan hoofdelijke omslag. (Dit was een gemeentelijke belasting die werd ge heven op het inkomen.) De jonker werd in 1914 aangeslagen voor een inkomen van 40.000,- waarvoor 1.537,97 moest worden betaald. In 1919 was zijn inkomen echter meer dan verdubbeld en moest hij 4.383,1 6 betalen. Dit was 10% van de opbrengst van deze belasting. De geschatte in komsten van de jonker waren meer dan 1/3 van het bedrag waarmee de gemeente Tholen het dat jaar moest doen. Volgens de krant zou ook het veer belangrijke inkomsten derven. Blijkbaar was Van Vredenburch, één der eerste automobilisten op het ei land, een frequent gebruiker van de pont. De schrijver van het artikel stelt zich verder de vraag wat er van Huize Buitenzorg zal worden: 'We gelooven niet dat dit in zijn huidigen toestand zal kunnen blijven bestaan. In ons land zijn weinig grondbezitters die voor het hebben van een siertuin zich zovele geldelijke offers getroosten als de tegenwoordige eigenaar, afge zien nog van het feit dat de tegen woordige belastingen het zeer moeilijk maken een dergelijk bezit in stand te houden.' Wat de reden is geweest dat de jonker vertrok vermeldt de berichtgever niet. Mogelijk was het belastingklimaat in België beter en/of voelde zijn in Ant werpen opgevoede vrouw van rooms- katholieken huize zich daar beter op haar gemak. Jonker Jan van Vredenburch stierf in 1969 op 89-jarige leeftijd op zijn landgoed Beukenhof in Kapellen (Bel gië) waar hij zich na zijn vertrek uit Tholen had gevestigd. Buitenzorg werd verkocht aan E. van der Slikke. Wat precies de reden is 13

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1992 | | pagina 15