De meeste tegels vertonen in twee overstaande hoeken afdrukken van spijkertjes, die het wegglijden in de oven moesten voorkomen. In een drie tal gevallen toont elke hoek een af druk: na 1640 komt dit niet meer voor. Eén (beschadigde) tegel vertoont een papegaai op een stok gezeten, met een zware Franse lelie als hoekmotief. Vermeldenswaard is ook een vlinder, gezeten op een bessetakje (afb. 6). Afmetingen, motief, uitwerking en het incidenteel nog voorkomen van proenen in elke hoek dateren de tegels om en nabij 1640. Ad 3. Veel geschematiseerder nog dan de polychrome bloemen zijn de tweekleurige bloemtegels die alterne rend met de overige voorkomen (afb. 2, 4 en 6). Uit de vlakke en schets matige tekening blijkt dat dit massa- produkten moeten zijn geweest. Toch zijn er in de literatuur van juist déze, geen parallellen te vinden. Zoals beschreven, wordt onder invloed van het Chinese porselein, blauw de hoofd moot in de tegelkunst. De kleur blauw leverde bovendien minder technische problemen en het schilderen in één kleur was veel minder tijdrovend en kostbaar. Na 1625 werd blauw dan ook de voornaamste kleur. Op de Veerse tegels (13 exx.) heeft de schilder naast de hoofdmoot blauw, bovendien met ferme streken hier en daar bruin aangebracht. Een enkele keer is een klein detail met okergeel aangestipt Met moeite zijn sommige bloemen te herkennen als tulp, de overige zijn te grof en te schematisch geschilderd. Alle bloemen bevinden zich op een grondje, met aan weerszijden van de stengel een graspolletje. Het osse- kopje is indentiek aan die bij de diertegels Op afb. 2 is in het midden een bij zonder exemplaar te zien: een vlinder die op een fors uitgevallen grassoort zit, met ook hier weer aan weerszij den een polletje. Tegels van dit type zijn bij opgra vingen in Rotterdam aan het licht gekomen. Van de meeste tegels die in Zeeland voorkomen, vermoedt men dat ze in Rotterdam zijn vervaardigd. Van dit type is bekend dat ze in de periode tussen 1625 en 1650 zijn ge maakt in Zuid-Holland, dus waarschijn lijk in RotterdamHet gezamenlijk voorkomen met de polychrome bloem en diertegels rechtvaardigt inderdaad een datering van rond 1640. Samenvatting en conclusie Aan de heden onbebouwde noordzijde van de haven te Veere is een twin tigtal tegels te voorschijn gekomen. Op deze plek is de allereerste bewo ning van het middeleeuwse Veere ont staan, die gehandhaafd bleef tot het eerste decennium van de 19e eeuw. Afbeeldingen tonenal dan niet sche- 7

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1992 | | pagina 9