Ook het gebruik van typisch Axelse
dialectwoorden gaf weinig verschil
te zien tussen de oude en nieuwe
informanten. Het feit dat de nieuwe
informanten waar mogelijk nog betrek
kelijk veel Axelse dialectwoorden
gebruiken, in vergelijking met de
oude, kan toch duiden op een stijgend
prestige van het Axels dialect. Vrouwen
zeggen vaker dat er typisch Axelse
dialectwoorden bestaan dan mannen.
Daaruit zouden we mogen concluderen
dat zij gevoeliger zijn voor de ver
schillen tussen het dialect en de
standaardtaal.
Kijken naar (je) dialect
De vragen over dialectgebruik in.
huiselijke kring door de ondervraagden
zelf en door anderen leverden de
volgende resultaten op. Alle ondervraag
de sprekers beschouwden zichzelf
als dialectsprekers. Van de 11 onder
vraagde vrouwen vonden 7 (64%)
dat ze op dit moment in de huiselijke
kring nog evenveel dialect spraken
als 25 jaar geleden. Eén vrouw vond
zelfs dat ze tegenwoordig meer dia
lect sprak dan in de jaren zestig,
omdat haar kinderen inmiddels het
huis uit waren en ze zich niet meer
zo gedwongen voelde 'netjes' te pra
ten. De ondervraagde mannen vonden
in 7 van de 9 gevallen (78%) dat
ze evenveel dialect spraken als 25
jaar geleden. Wat de mening over
het dialectgebruik van anderen betreft,
waren er meer verschillen tussen
mannen en vrouwen: 9 van de 11
ondervraagde vrouwen (82%) en
6 van de 9 ondervraagde mannen
(67%) vonden dat andere, even oude
sprekers uit het Land van Axel
evenveel dialect spraken als 25 jaar
geleden
Vooral dialectklanken worden door
de vrouwen aanmerkelijk meer ge
bruikt dan ze zelf zeggen te doen,
terwijl daarentegen het verschil
tussen gerapporteerd en feitelijk
gebruik van dialectklanken voor
mannen, gering is. Het verschil
tussen feitelijk en gerapporteerd
gebruik van dialectvormen is veel
groter dan voor dialectklanken,
zowel voor mannen als voor vrouwen.
Conclusies
Het prestige van het dialect in het
Land van Axel is er de laatste 25
jaar op vooruit gegaan. De vrouwen
gebruiken dialect meer dan de mannen.
In het algemeen gaat het gebruik van
dialect achteruit. Vanuit het gevoel
'erbij te horen' wordt het dialect in
het Land van Axel positief ervaren
en is men geneigd meer dialect te
spreken.
R.W.
Mededelingen van het onderzoeks-
secretariaat
De vragenlijst vraagt elke keer niet
alleen uw ja of nee in de eerste ko
lom, maar ook uw antwoord op: hoe
zou men dit in uw dialect zeggen?
Dhr. W. Sacré (Bh), die voor de ge
gevens steeds te rade gaat bij zijn
informanten, mw. J. v.d. Klooster-
Slaager en haar broer Bram Slaager,
schrijft o.a.: 'In veel gevallen ken
nen ze wel een alternatieve uitdruk
king voor het gevraagde, maar komen
dan in het A.B.N. terecht. Ook komt
het voor, dat ze weten, dat er een
uitdrukking in het eigen dialect be
staat maar er tijdens de sessies
niet op kunnen komen. Een bekend
verschijnsel.' Wij waarderen de me
dewerking van dhr. Sacré zeer en
begrijpen, dat door ons verlangde
antwoorden wel eens achterwege moe
ten blijven. Maar dat altijd nog zo-
velen de tweede kolom onbeschreven
laten, is wel teleurstellend. Wie niet
aan een afgepaste korte tijdsduur
gebonden is, zou het misschien even
weg kunnen leggen tot een andere
dag. Mogelijk komt men er dan toch
nog op? Zo kwam b.v. dhr. C. Martens
(Hrh) bij de zegswijze: Die 'ieuw z'n
eigen jakkes met de equivalenten:
Die liet 't achterste van z'n tonge
nie zieë en Die wist ok mêêr. Voor
het woord spijbelen had hij het in
zijn dialect gebruikte, schoole ach
ter d'êêge 'ouwe. Soms wordt hij door
het woordgebruik in een gezegde her-
38
