tisch op: men had de ramp kunnen voorzien, de hulpverlening was vaak laat en gebrekkig, er werd vreselijk geblunderd, naast opofferingsgezind heid waren er baatzuchtig geharre war en zakkenvullerijDe Ramp vormt inderdaad een nuttig tegenwicht te gen het voorheen heersende algemene beeld van heldenmoed, koene reddings acties en eensgezindheid in de strijd tegen de eeuwenoude erfvijand, het water. Anderzijds kan men zich af vragen of bestrijding van rampen ooit anders dan in zekere mate geïmpro viseerd, verward en stroef kan ver lopen. Rampen schikken zich nu een maal niet naar scenario's en rampen plannen; bovendien veranderen mensen niet in engelen als de nood aan de man komt - het tegendeel lijkt eerder waar. Een recent voorbeeldje van onvolkomenheid in de bestrijding van een calamiteit is het begin van de vaccinatiecampagne tegen polio in onze provincie, eind 1992. Ruim 175.000 Zeeuwen kwamen in eerste instantie voor vaccinatie in aanmerking; de campagne moest echter worden afge broken omdat er maar 5000 doses ent stof in voorraad waren. Daarna werd de doelgroep drastisch ingeperkt. Se Ramp blijft bij alle overweging uiteraard een monumentale documen taire, die haar grote belang niet in de laatste plaats dankt aan de pu blicatie van stapels onbekende foto's. Historisch Jaarboek voor Zuid- en Noord-Beveland no. 18 (Goes: Heem kundige Kring De Bevelanden, 1992). 110 blzbijl. ISBN 90-70298-22-8. Prijs 43,-; f 33,- voor leden Heemkundige Kring. Op verzoek van 'vele lezers en leze ressen van het jaarboek' halen VV.P. van den Toom en A.J. Barth, gemeen tearchivaris van Goes, nog eens de vagebonden van stal in het laatst verschenen Historisch Jaarboek voor Zuid- en Noord-Beveland. Hun arti kel 'Vagebonden van de zelfkant', waarmee de mooi gedrukte bundel opent is een vervolg op een reeks van vijf gelijknamige artikelen, die van 1975 tot 1979 door L.J. Abelmann in het Jaarboek werd gepubliceerd. Tussen tijds schreven Den Toom en Barth in samenwerking met F.H. de Klerk over dezelfde materie nog het boek je Recht en Krom (1990). Ook deze aflevering van 'Vagebonden van de zelfkant' biedt weer een rijk palet aan wandaden, want: 'Schier onuit puttelijk was de voorraad rechtsza ken, die de schepenrechtbank in het Goese stadhuis heeft behandeld.' Een ander artikel in het Jaarboek over de zelfkant in Goes wordt ge leverd door L.J. Moerland, eveneens werkzaam op het Goese gemeentear chief. 'De hoeren van Ter Goes' be helst een geschiedenis van de pros titutie in Goes van 1864 tot 1896. 'Sociale onrust in Wolphaartsdijk' is een relaas van VV.P. Balkenende en - alweer - A.J. Barth, door eerstge noemde auteur opgedragen aan 'de Wolphaartsdijkse arbeider David Kats- man en al die anderen uit "de ver geten groep" van land- en tuinbouw- arbeiders in de jaren twintig en der tig van deze eeuw'. J. Boogaard belicht in dit Jaarboek het ontstaan van de Goese ambachts school; P.S.G. Raas buigt zich over de veldnamen in Ellewoutsdijk. Zijn bijdrage gaaf vergezeld van een losse bijlage: een kaart met daarop de in het artikel behandelde, genummerde percelen, wegen enz. P.J.A. van Voorst Vader neemt in een 'apologie van een nazaat' de degen op voor de Noord- bevelandse dijkgraaf W.L. Vader, die in de jaren dertig van de vorige eeuw een destijds vermaard conflict beleefde met I. de Moor. G.J. Lepoeters artikel 'Kerkpatro- cinia op de Middeleeuwse eilanden Zuid- en Noord-Beveland, Wolphaarts dijk, Borsele en Baarland' behoort m.i. tot de meest boeiende stukken in het Jaarboek. Lepoeter geeft een overzicht van de parochies met de bijbehorende patrocinia, en weidt op zeer leesbare wijze uit over de hagiografie van de betreffende hei ligen, het godsdienstig leven in de 31

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1993 | | pagina 33