Gemakkelijk toegankelijk zijn deze wrakken zeer zeker niet. Het is moeilijk
duikwater met weinig zicht en een sterke stroom in de geulen. Het is
even varen eer je er bent en er zijn niet zoveel dagen per jaar, dat in
dit onbeschutte gebied gewerkt kan worden. De oudere wrakken liggen
bovendien waarschijnlijk vrij diep in de bodem. Sinds de voltooiing van de
stormvloedkereing in de Oosterschelde vindt ook nog wadvorming plaats,
waardoor nog meer zand op het gebied wordt afgezet. Deze natuurlijke
bescherming van de scheepswrakken loopt echter enig gevaar. In de
nabije toekomst wil men hier zand gaan zuigen. Dat mag beslist niet
gebeuren zonder goede archeologische begeleiding.^
Al met al moge duidelijk zijn, dat op sommige plaatsen een sterke erosie
en op andere plaatsen dikke lagen sediment op de scheepswrakken mede
oorzaak zijn voor het ontbreken van grote aantallen meldingen uit een
gebied, waar toch eeuwenlang een intensief scheepvaartverkeer heeft
plaatsgevonden
Als derde oorzaak voor het feit, dat uit Zeeland nog geen grote onder-
water-archeologische wapenfeiten te melden zijn, noemde ik het gebrek
aan lokale aktiviteit, die te onderzoeken vindplaatsen aandraagt. Het is
inderdaad opvallend, dat het merendeel van de in Zeeland aktieve groepen
die ik heb genoemd, niet uit Zeeuwen bestaan. Dat is geen opzettelijke
keuze geweest. Zou ik nog meer groepen willen noemen, die ooit in
Zeeland gedoken hebben, dan wordt het aantal niet-Zeeuwse duikers al
leen maar groter. Het betreft hier echter hoofdzakelijk duikers, die
slechts zo nu en dan een tripje naar Zeeland maken.
Om succesvol een gebied te onderzoeken en historische scheepswrakken te
vinden is lokale nautische kennis gecombineerd met lokale historische
kennis onontbeerlijk. Bovendien moet men met zeer grote regelmaat op het
water te vinden zijn om systematisch grotere gebieden af te zoeken en de
veranderingen van de bodemmorfologie bij te houden. In het Waddengebied
is een groot aantal groepen op die manier bezig. Ik noem, zonder volledig
te willen zijn, het 'duikteam Caranan', opererend vanuit Harlingen; het
'duikteam Ecuador' opererend vanaf Terschelling; 'Duik- en bergings
bedrijf Eelman', de 'Duikclub Texel' en duikgroep 'Neptunus,' alle opere
rend vanaf Texel; en de 'groep Van der Wiel' opererend vanuit Den Oe
ver. Al deze groepen zijn aktief op zoek naar historische scheepswrakken
en doen meer of minder goed werk op die wrakken. Met de meeste groe
pen bestaat nauw kontakt en zeer regelmatig overleg. Uit de Waddenzee
en de Noordzee rond de Waddeneilanden alleen al zijn vele tientallen
posities gemeld, die dringend verkend moeten worden. In principe vinden
jaarlijks wel één of meer verkenningen plaats. Daarnaast heeft een 'Inven-
tarisatie-projekt westelijke Waddenzee' plaatsgevonden, gefinancierd door
respectievelijk de AAO, de provincie Noord-Holland en de gemeente Texel
ieder voor een derde deel. Momenteel wordt er over gedacht dit projekt
een vervolg te geven. Misschien dat zo'n projekt hier in Zeeland ook eens
opgezet zou moeten worden.
Nu wil ik niet de indruk wekken, dat wanneer ineens meldingen uit Zee
land binnenstromen, de AAO meteen, grootschalig in Zeeland aan het werk
zal gaan. Daarvoor zijn, zoals geschetst, op dit moment de middelen te
gering. Echter, wanneer er inderdaad veel meldingen ook uit Zeeland bin
nen zoudne komen, dan zou men er vanuit de AAO toch iets mee moeten
5 5
