VEERE 1748
p LEIDEN 1749
DELFT 1749
2 4 6 8 10
aantal personen
Grafiek 1
Frequentieverdeling van huishoudens te
Veere in 1718 vergeleken met IJelft en
Leiden in 1719 naar aantal personen
(in (bronnen: GAV, Archief stad
Veere, kohier van de liberale gift 1798;
en AGN 5, 163).
rige historische plattegrond van Veere
en omgeving dateert uit circa 1550.
Op deze kaart van Jacob van Deven
ter is de omvang van de Middeleeuwse
vesting en het stratenpatroon goed
te zien (afbeelding 2). De mate van
nauwkeurigheid van deze kaart is
in de 17de en 18de eeuw nooit meer
geëvenaard. Een gedrukte plattegrond
van Veere is opgenomen in de beschrij
ving van Guiccardini uit 1610. Dlaeu
(1648) en Stnallegange (1696) hebben
deze kaart als voorbeeld genomen.
De vesting is meestal goed weergege
ven. Aan het stratenpatroon en het
huizenaantal werd minder aandacht
besteed. Door Hattinga (1751) en Tiri-
on (1753) werden nieuwe opmetingen
gemaakt. Bij het aanleggen van de
vesting in de jaren 1811-1813 werden
door de Franse genie zorgvuldige op
metingen gemankt van de stad en omge
ving. Na het vertrek van de Fransen
werden deze kaarten gevorderd door
het Nederlandse Ministerie van Oorlog.
In opdracht van dit departement wer
den eveneens plattegronden getekend
(afbeelding 2). In 1813 werd de eer
ste kadasterkaart getekend. Deze
kaart zou in 1832 dienen voor de weer
gave van de sinds dot jaar ingevoerde
grondbelasting, opgenomen in liet
kadaster.
Volkstellingen, wijk- en bevolkings
registers, registers van de Burger
lijke Stand
Officiële volkstellingen worden in Ne
derland gehouden sinds 1795. Bij deze
eerste telling van 1795 woonden in
ons land ruim twee miljoen personen,
114.616 hiervan waren inwoners van
de provincie Zeeland. Veere (met
Zanddijk) behoorde met 1860 inwoners
tot de kleinere steden. Vanaf 1829
werden tienjaarlijkse tellingen ge
houden. De derde algemene volkstel
ling van 1849 vormde de basis voor
het bevolkingsregister. Gekoppeld
aan de sinds 1811 bijgehouden re
gisters van de burgerlijke stand kan
voor Veere een volledig beeld van
de bevolkingsloop worden gegeven.
Aanvullingen hierop zijn de over een
groot aantal jaren tussen 1775 en 1830
door het college wijkmeesters bijge
houden staten van de bevolking.
Overig
Naast het genoemde materiaal kunnen
gildearchieven, kerkarchieven of per
soonlijke collecties voor demografisch
onderzoek relevante stukken bevatten,
liet gaat hier bijvoorbeeld om leden
lijsten van gilden, losse aantekenin
gen of brieven, lidmatenlijsten van
kerkgenootschappenadministratie
van kosters of kerkmeesters over gra
ven, zitplaatsen of collecten. Zo be
vat een brief van de prefect van 8
augustus 1810 de mededeling dat in
Veere 1490 personen woonden.
6
