2. Het gebouw in de 19de eeuw van de achterzijde gezien (de zgn. Bakkers
toren, één van de muurtorens van de middeleeuwse stadsmuur, is op deze
aquarel goed waarneembaar; de toren werd in de jaren dertig van de 20ste
eeuw gesloopt)
zuidzijde van de Dam werd in 1585
afgebroken. Mogelijkerwijze vond toen
een splitsing plaats, want van ca.
1585-1615 was een Ammunitiehuis aan
de Haringplaats gevestigd.
Tezelfdertijd zou (in 1585) bij de
Nieuwe Haven de huidige Stadsschuur
gebouwd kunnen zijn. Na 1615 werd
vervolgens een nieuw Ammunitiehuis
aan de Kousteensedijk in gebruik ge
nomen. In 1624 is sprake van een
nieuw dubbel pakhuis op de Kousteen
sedijk. Dit nieuwe Ammunitiehuis werd
vervolgens in de jaren 1641-1643 ge
transformeerd in Rasp- en Tuchthuis.
Deze veronderstelling is mede gefun
deerd op recent archeologisch onder
zoek ter plekke.
Het is een interessant gegeven, aan
gezien hiermee onder meer het bouw
jaar van de nog altijd bestaande
Stadsschuur vastgesteld zou zijn
(te weten 1585), iets waar in het
verleden al mee geworsteld werd
Ik hoop elders nog eens nader op
deze materie in te gaan.
Hoe het ook zij, het gehele L-vormi-
ge gebied Nieuwe Haven-Kousteense-
dijk werd in de periode 1585-1643
volgebouwd. De financiering van de
nieuwe gevangenis verliep in ieder
geval moeizaam. Het stadsbestuur hield
zelfs een loterij, verkocht de goede
ren van het Leprozenhuis en het huis
zelf (de melaatsen moesten maar naar
het tuchthuisen sloot een lening
af. Uiteindelijk kon het nieuwe tucht
huis in 1643 in gebruik genomen wor
den. Deze gevangenis, waarin land
lopers en bedelaars werden opgeslo
ten, heette Rasp- en Spinhuis, omdat
de mannen Brazilhout moesten raspen
(als grondstof voor de verfindustrie)
en de vrouwen moesten spinnen. Later
werd er ook zeildoek ten behoeve van
de V.O.C. vervaardigd.
Dat 'het oude tuchthuis van Middel
burg, na onderscheidene wijzigingen
te hebben ondergaan, in 1874 werd
afgebroken'5 is feitelijk onjuist.
We hebben geconstateerd dat het
tuchthuis in 1643 in gebruik werd
genomen en teruggaat op een ouder
gebouw aan de rand van de stad
(waarin overigens nog een deel van
de middeleeuwse stadsmuur was ver
werkt!). Na de Franse Tijd kwam
8
