Wie komen er eigenlijk in aanmerking voor bedeling? Volgens het reglement zijn dit: getrouwde vrouwen en wedu wen boven de 28 jaar met kinderen, en ongetrouwde vrouwen of weduwen boven de 50 jaar zonder kinderen. Men moet wel minstens twee jaar in Middelburg wonen. Over de bedeling van mannen wordt bij de Zeeuwsche Dorcas in Middelburg niet gerept. In artikel 2 van het reglement staat: 'Om contr. lid te worden teekent men op eene door de werkende leden aan geboden lijst voor eene jaarlijksche bijdrage. Men verkrijgt hierdoor geenerlei rechten.' De inhoud van dit artikel is dus geheel anders dan wat we in het oudste aanwezige jaar verslag hebben gelezen: in 1837/1838 mocht elk contribuerend lid nog een arme aanbevelen, die dan altijd iets kreeg. Toen werd echter al misbruik gesignaleerd: sommigen kregen altijd wat, anderen die misschien veel ar mer waren kregen bij gebrek aan een 'aanmelder' niets. Men is kennelijk door schade en schande wijs geworden, want we mogen aannemen dat het reg lement na 1838 is ontstaan. Bij het reglement hoort een lijstje met acht punten als 'Handleiding voor het bezoeken der Armen'. Verder zijn de naai- en breilonen bij gevoegd. Om een indruk te geven wat er te verdienen viel: het naaien van een hemd of broek bracht de arme naaister 40 cent op, een laken of sloop 25 cent, maar voor het breien van een paar kousen kreeg men maar liefst 90 cent! Ppy "s 1 1 j - -j 1 1 I x •- r In het Dorcasarchief is ook een met de hand geschreven briefje met de maat van een kous, waarvoor heel wat naadjes kwamen kijken. Bij een alfabetisch ingedeeld cahier (z.j.) van alle bedeelden is jammer genoeg geen aantekeningenboek bewaard geble ven, hoewel dat er geweest moet zijn, want achter alle namen staat een ver- wijsnummer. Tussen 1856 en 1942 zijn gegevens van de bedeelde vrouwen in wijk 'N' genoteerd. Er zijn kolommen voor naam en adres van de klant, voor de naam van degene die de arme heeft aanbe volen, voor wat gegeven is in welk jaar, en de laatste kolom is gereser veerd voor 'Aanmerkingen'. Hierin lezen we bijzonderheden als: 'De man is in 't krankzinnigenge sticht. 5 kinderen', of: 'Een vrouw alleen, 58 jaar. Zij kreeg een kunst been en kan daarom weinig werken' (1882). Dikwijls is echter alleen de leeftijd of de wijk waaruit de be deelde is gekomen, vermeld. We komen nog even terug op enkele bezwaren tegen de werkwijze van lief dadigheidsinstellingen, die in het be- 1 3

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1994 | | pagina 15