Nieuwlande met 534 stuks!) springt
eruit. Uit deze aantallen blijkt weer
eens de enorme importantie van Zee
land m.b.t. dit soort metaalvondsten.
Door Van Beuningen en Koldeweij wor
den de insignes gegroepeerd en chro
nologisch behandeld. Dit is bij de
meeste insignes op een aanvaardbare
wijze geschied, behalve bij Maria van
Aardenburg, waar vermoedelijk het
jongste insigne eerst geplaatst is.
Over het algemeen zijn de dateringen
aan de voorzichtige kant. Waar wèl
de oudste heiligeninsignes uit de 13de
eeuw dateren, valt op dat de profane
broches ineens vanaf 1350 opduiken,
alsof er in deze categorie geen ont
wikkeling heeft plaatsgevonden. Met
name bij de glasparel, de tekst- en
adelaarsbroches is een datering vanaf
1300 waarschijnlijk. Zeker bij arche
ologische vondsten en daar gaat het
hier immers over, is een nauwkeurige
datering van het allergrootste belang.
De moeilijkheid echter is dat het hier
vrijwel geheel om losse vondsten gaat,
oorspronkelijk bijeenvergaard door
amateurarcheologen en schatgravers.
De archeologische vondstomstandighe
den waren voor de meeste vinders
maar bijzaak. Overigens biedt de ca
talogus veel meer dan alleen maar
'plaatjes kijken'. De eerste 115 pagi
na's worden gevuld met artikelen die
deels eerder verschenen, zoals
'Onze lieve Vrouw van Aarschot'. An
dere zijn nieuw, bijvoorbeeld het ar
tikel van Malcolm Jones, 'The secular
badges'. Door de wetenschappelijke
bijdragen van dr. A.M. Koldeweij,
die onder meer al op knappe wijze
insignes van Den Bosch, Dudzele en
van Karei de Grote uit Aken thuis
bracht, heeft deze publicatie zeer
aan importantie gewonnen.
Door het bijeenbrengen en publiceren
van deze collectie is er een naslag
werk verschenen, zoals tot nu toe
alleen in het buitenland mogelijk was.
Kortom: een aanrader voor iedereen
die van middeleeuwse metaalvondsten
houdt.
Ter gelegenheid van het uitkomen
van Heilig en Profaan liep een gelijk
namige tentoonstelling in Museum
Boymans-Van Beuningen in Rotterdam
van 12 dec. 1993 t/m 27 febr. 1994.
H. Hendrikse
Anton van der Lem, Johan Huizinga.
Leven en werk in beelden en docu
menten (Amsterdam, Uitgeverij We
reld bibliotheek bv, 1993). xvi en
309 blz.afbn. Prijs: geb. 59,50
(ISBN 90 284 16528), ingen. 49,50
(ISBN 90 284 16188).
31
