(Bzl; KsDl; Smd)op 'n war re (Ovm;Tln;Odp)op 'n knoewste (Odp);
op nun wier (Cg); in de krom'outers (Osb); in de miserie (Lam/Kt);
in d'n aermoe (Kod); zit wee te broei'n (Bsk); ie tobbelt (Col).
8. Ze sti(e)ng/ stoeng d'r/t'r al 'n ure te koublekken: te blauwbekken,
kou te lijden. ZVW (Bsk;Bvt ;Gde;NvtSisWtk)LvA (Nz); ZVO-zd (Kw:
twijfelt); W (Kod;Vre); ZB (Ha; HkzIerKbNdp)NB (Ks); SchD (Dsr;
Ng;Zr); Phi/T (Anl: koubekkenPo: ook koubekken; Tin); GOfl (Ogp).
Anders: koukrimpen (Ax); sehfêlöögen (Cg); verievallen (GrijKod; Hrh
Kn).
9. Iemand afschieten: beloeren, bespioneren. ZVW (Sis); ZB (Kb); NB
(Col). Anders: afkieken-kijken (Ax;Nz); afletten (Klz); afloeren (Cg;
Nwn;Bzl); of-/afschumen (Bzl;Gpol;Ha;Lwd;Wmd;Po)(als onzww.)
schumen (HrhCol; Anl; Ovm ScherpDl)lumen (Nwk); glupen (Dl/Hkg);
goai sloan (Klz); achter de gerdienen stae (Hrh).
10. Die is bie d'n bakker in de kost: eet nooit een warme maaltijd. ZVW
(Sis: twijfelt); W (Vre); ZB (Kpl;Kb: twijfelt); NB (Ks); SchD (Dsr).
Anders: is een bakkersklant (Wmd); een bróodwolf (Ax)eet nóóit van
't vier (Po).
11. 'n Patjepeeër: 'n scharrelaar; iemand die dan met dit, dan met dat z'n
brood verdient (in alg. Ndl. een poenig, onbetrouwbaar heerschap).
W (Kod;Vs); ZB (Bsl;Dw/Ovz: oud; GsHa;HrhKplNssiemand van
wie-men niet weet hoe hij aan de kost komt); SchD (Bns ;DsrZr)Phi/T
(Po). Anders: allesdoender (Sis); baongast (Ax); kaasjesvint (Ax);
sjaggeljêr/sjaggeraer (Nwn; Hrh; Lwd)rullebulle (Ha); parlevienker (Wde)
patjakker (Ha;Kn;Bns;Phi;Odp)
12. Da mes snie as 'n wolle wanke want): is erg bot. LvA (Ax: wante)
ZB (Bzl;Ha: wante; Kn;Nss). Anders: as 'n zikkel/zeekei (Bsk;Ovm;
Po;Scherp; Tin)as 'n botte beule (Sis); as 'n krabbe (Ax;Gs); as 'n
scharre (Ks;Wsk); as 'n koeter/kouter (DobGrijKod ;Rtm ;Bsl; Bzl; Gpol;
Ha; Hrh; IerKtg; Dl/Hkg; Sah)as n'n kneuvel (Lam/Kt); op dat mes
kan je zitten met je blote gat/kont (en der.) (Nz;Nwn;Dsr)(je kunt
ermee op je blote gat/kont naar Keulen rijden) (KlzOsb VreHkz Hrh;
DsrjOvm); nae Brugge (Nvt); ni Spanje (Hrh); da mes snie van/an
aole kanten (Ndp;Ng); (zo bot) as Sinterklaos zijn kont (Zr;Anl).
13. Die zitten mekaore in 'aokegaor'n: hebben onenigheid. ZVW (Nvt: zitten
in aokegaor'n); ZB (Kn: zegt 'neen', maar corrigeert wel: z. mee me
kaore in -)NB (Ks); Phi/T (Ovm). Anders: zitten hoed in de knossel
(Ax); zitten te pinozzelen (Lam/Kt); liggen mi makoar in de luut (Cg);
zitten in de ruzie (Wsk); zitte t'akkernoojen/-noaien (Ovm PoScherp)
die 'aen akkernossie (Po); die hao moeite (Dl); z'è "dol (Hrh); zijn)
an 't ergeweren (Ha;Kn); (het) niet seens (zien) mi mekaore (Dw/Ovz;
Ier); kissevissen (BskjGrij); judassen (Sis).
14. Iemand den baord afdoen: iemand voorbijstreven, de loef afsteken. ZVW
(Bsk;Bvt;Gde;Nvt;Sls); LvA (Ax); LvH (Klz); ZVO-zd (Cg); ZB (Ha);
GOfl (Ntg: baerd)Andere bett.: iemand bedriegen (Nwn); iemand (te
recht) te pakken nemen, hem voor iets laten 'betalen' (Scherp); daar
bij: d'n 'uud ofdoen uitbuiten (Kn)Andere uitdr. voor de gevraagde:
iemand d'r uut rieje (Vre); iemand je ghat/rik litten zien (Bzl).
15. D'n (h)angel: ijzeren haak in de schouw waaraan de ketel boven het
vuur hangt. ZVW (Sis); ZVO-zd (Kw); W (Kod;Rtm: twijfelt; Vre;Vs);
ZB (Bsl; Gpol; GsHa; Hrh;Ier: twijfelt; Kpl: twijfelt; Nss). SchD (Bns;
Dsr); Phi/T (Ovm: twijfelt); GOfl (Odp: twijfelt). Volgens Ha ook:
'angeliesderAnders: kittienk (Nvt); 'einsel/'ienksel/hi(e)nsel (Sis;
Tin;Dl); eize of ijze (Lwd). Opmerking Grij: den iezderen 'èk in de
schouwe, wêran de ketel 'angt boven de pit van (den) 'èrd.
44
