1577, maar nu in meer vloeiende ver
zen geschreven, deels Nederlandse
berijmingen van zijn eigen Franse
bijschriften uit de uitgave van 1598.
De vijf kaartjes van Zeeland die zijn
afgebeeld zijn achtereenvolgens:
Zeeus Vlaanderen; Zee-landt; Walche
ren; Zuyd-Bever-landDuveland,
Schouw ende Vorne. Ze zijn op een
fraaie wijze ingekleurd en dit aspect
verhoogt de aantrekkelijkheid van
dit in een perkamenten bandje gesto
ken zakatlasje. Het curieuze is dat
in het Middelburgse exemplaar, ten
gevolge van een fout bij de opmaak
van de pagina's, de tekst van de
kaarten van Zeeuws Vlaanderen,
Walcheren en Zuid-Beveland bij de
verkeerde kaarten is terecht gekomen,
zodat bijvoorbeeld de tekst van Wal
cheren de kaart van Zuid-Beveland
laat zien. Van dit atlasje zijn niet
veel exemplaren meer bekend, hooguit
een stuk of tien, waaronder exempla
ren in de Universiteitsbibliotheek Am
sterdam, Koninklijke Bibliotheek Den
Haag en British Library Londen. Ons
exemplaar is in de bestaande biblio
grafieën niet bekend! Dit bijzondere
zakatlasje, dat onder signatuur
1107A41 in de Zeeuwse Bibliotheek
bewaard wordt als onderdeel van het
bruikleen van het Zeeuwsch Genoot
schap, is momenteel te zien tot 14
augustus op de expositie in het Zeeuws
Museum t.g.v. de tentoonstelling
'Spiegel van de tijd. 225 jaar ver
zamelen door het Koninklijk Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen'.
Tot slot wil ik u het gedicht over
Walcheren niet onthouden:
Een eylandt walchren is seer vast en wel gheleghen,
'tLeydt na de Schou int noord, zijn duytsche waterwegen
Beruijsschen 'twester eijndt, 'tzuyd-eijnde nae Cadsandt
En 'tooster-eijnde street recht naer zuydt-beverlandt
Dit eylandt is wel 'tbest van al de Zeeusche landen
Doch om zijn grootte niet, want 'tnau en can omranden
Tien mylen in het rondt, maer d'aller meest gheacht,
Om datter woonend' is veel volcks van grooter macht.
'tHeeft dees ste'en hoogh bemuert als Middelborgh de beste,
Die schoone huysen heeft, en een wal-stereke veste,
De Spaensche wynen soet, die Fransch' oock men daer velt,
Midts dat daer over langh den stapel is ghestelt.
Den sleutel van de zee is Vlissinghen de tweede,
Om de bequaemheyt groot van d'haven-rijcke Reede,
'tMarcgraefschap vander Veer, een stadt me wel bebout.
's Lands Amonici-huijs, de derde plaetse hout,
Alwaer de Schotten meest in brenghen alle jaren
Veel goedts, en oock weer veel vertieren van hun waren,
Ermuyden volght daer naer, dwelck oock goe haven heeft,
'tVolck zijnde water-cloeck, meest byde zee-vaert leeft.
Geraadpleegde literatuur
Atlantes Neerlandici, Bibliography of terres
trial, maritime and celestial atlases and pilot
books, published in the Netherlands up to 1800
(ed. by C. Koeman), deel 2 (Amsterdam 1969).
Bibliotheca Belgica - Bibliographie générale des
Pays-Basdeel 3 (Brussel 1979),
C.P. Burger Jr.. De Amsterdamse boekdrukkers
en uitgevers in de zestiende eeuw, deel 4
('s Gravenhage 1915).
Gesneden en gedrukt in de Kalverstraat. De
Kaarten- en atlassendrukker in Amsterdam tot
in de 19e eeuw (o.r.v. P. van den Brink en
J. Werner) (Utrecht 1989).
De Grote Oosthoek Encyclopedie en Woordenboek,
deel 9 (Utrecht 1978).
Grote Winkler Prins Encyclopedie in 26 delen,
deel 11 (Amsterdam/Antwerpen 1991).
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek
(o.r.v. P.C. IYlolhuysen en P.J. Blok), deel
2 (Leiden 1912).
5
