van betekenis veranderd, bij de encyclopedieën hebben nieuwe ontwikkelingen plotseling
een plaats op de eerste rij gekregen, zijn nieuwe methodieken ontwikkeld, zijn nieuwe
grenzen getrokken, zijn oorlogen uitgebroken of beslecht. Zelfs Zeeland zit tegen nieuwe
grenzen aan, zoals ik hierboven al zei. het lijstje van CdK's eindigt niet meer met Boertien,
de plattegronden van diverse steden zijn veranderd en zeker in de pioniersdagen van de
Zeeuwse Encyclopedie waren we niet geëquipeerd om op deze en andere veranderingen te
anticiperen. De remedie tegen deze euvels is simpel. Breng je boek op de markt en begin
de volgende dag aan een nieuwe editie, waarin je optekent en verbetert wat je in de eerste
druk hebt fout gedaan, wat er is veranderd enz. Een encyclopedie heeft een levensduur van
hooguit tien jaar. Daarna moetje met een nieuwe komen, die je tussentijds hebt voorbereid
met supplementen - dat was ook de oorspronkelijke opzet. Het Genootschap was echter
verstijfd van zijn oorspronkelijke moed en weigerde vervolgdelen of herziene drukken te
maken, terwijl Zeeland met deze uitgave iets unieks in zijn vingers had. Geen andere pro
vincie kan op zo'n werk bogen. Een paar jaar lang heb ik - n.b. op verzoek van het
Genootschapsbestuur! - over verbeteringen, aanvullingen en wat dies meer zij aantekenin
gen zitten maken. Toen zei het Genootschap opeens: Stop! Wij doen niet meer mee. Dat
was zijn bewijs van visie. Ze hadden natuurlijk de resterende delen in de ramsj moeten
doen en een nieuwe commissie moeten benoemen om het werk te verbeteren en up to date
te maken. Maar om een solide oude dame van bijna 225 jaar met ramsj te associëren, kom
nou! Wij bieden iedere belangrijke gast die Zeeland met een bezoek vereert de
Encyclopedie van Zeeland aan en zijn zo tot 2025 gedekt, want dat schrijven we lekker af
op onze schuld aan de provincie. Zo zijn we hier en dat is goed koopmanschap, net als in
de tijd van de VOC, de WIC of de Commercie Compagnie.
De Encyclopedie van Zeeland mislukt? Ik ben geen objectief beoordelen Ik gebruik het
ding regelmatig en met plezier. Met hetzelfde plezier zit ik er soms in door te lezen, als ik
iets anders heb nageslagen. Ondanks zijn feilen is het een werk, dat ik niet zou willen of
kunnen missen. En het belangrijkste: met deze boeken is een fundament geschapen, waar
op je kunt voortbouwen. Een Genootschap der Wetenschappen moet dat kunnen. Dan horen
we eens wat anders dan het gekanker van een prof die men uit de Randstaat heeft laten
overkomen om voor een handjevol mensen te praten.
29
