zo ongeveer letterlijk van de achterbank van naar elders overgeplaatste ingenieurs worden
weggesleept, omdat zij dachten 'hun eigen' projectarchieven mee te kunnen nemen.
Ten aanzien van de verwerving van particuliere archieven is sinds het begin van de jaren
tachtig als 'speerpunt' de acquisitie van archieven op het terrein van landbouw en visserij
met kracht nagestreefd. In deze categorie werden o.a. de archieven van het zaadverede-
lingsbedrijf Van der Have (1875-1984), van de Zuidelijke Landbouwmaatschappij (1844-
1986), de Landbouwmaatschappij De Bathpolders NV (1900-1986) en de Koninklijke
Maatschap Wilhelminapolder (1809-1969), het grootste landbouwbedrijf van Nederland,
verworven.
De uit visueel oogpunt mooiste aanwinst was de historisch-topografische atlas 'Zelandia
Illustrata', die in 1978 door het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen in
bewaring werd gegeven. Het behoudsaspect in de vorm van de brandvrije en van klimaat
beheersing voorziene depots hebben bij deze inbewaringgeving ten gunste van het rijksar
chief de doorslag gegeven.
Door deze en vele andere aanwinsten groeide de omvang van het beheerde bestand van
4.400 m' en een kleine 8.000 kaarten in 1964 tot 10.800 m', 140.000 kaarten en technische
tekeningen en 18.000 tekeningen en gravures in 1994. Het aantal charters nam in deze
periode licht toe van circa 6.000 tot 6.168.
Ook het materieel beheer maakte in deze periode grote ontwikkelingen door. Het nieuwe
gebouw dat in 1965 betrokken werd bezat als eerste rijksarchief in Nederland volledig
brandvrije en van klimaatbeheersing voorziene depots. In het kader van deze verhuizing
werden alle archieven gereinigd en gedeeltelijk herverpakt. In de onderhavige periode
maakte de binderij een metamorfose door tot restauratie-atelier. Als gevolg van de grote
toename van het bestand en het teruglopen van het aantal hulpkrachten in deze sector
namen echter de achterstanden, met name in de passieve conservering zoals (herverpak
ken en schaduwverfilming, in deze jaren schrikbarend toe. Het rijksarchief stond hierin niet
alleen, ook alle andere rijksarchieven en de rijksmusea leden aan dit euvel. Om deze ont
wikkeling te keren lanceerde het Ministerie van WVC in 1991 het Deltaplan voor het
Cultuurbehoud. In het kader van dit plan kwamen en komen ook voor het Rijksarchief in
Zeeland extra gelden vrij voor het materieel behoud. Door deze financiële injectie en door
een personele verschuiving van restauratie naar conservering konden wij het aantal meters
(her)verpakt archief van gemiddeld 150 m' per jaar in de jaren tot 1991 opvoeren tot 1.400
m' per jaar in de periode 1992-1994. Daarnaast kreeg de schaduwverfilming van de meest
geraadpleegde bestanden een extra impuls. Hierdoor krijgt de bezoeker zijn informatie via
een microfilm en blijft het origineel gespaard voor de toenemende raadpleegschade.
Bewerken
Voor het beschikbaar stellen van archieven aan onderzoekers is het noodzakelijk dat ze toe
gankelijk zijn. Hiertoe worden archieven geïnventariseerd en nader toegankelijk gemaakt.
Het bewerken van archieven is derhalve een van de kerntaken van een archivaris. Alhoewel
er in de gehele afgelopen periode archieven ontsloten zijn, lezen wij al in het jaarverslag
van 1965 dat er door een tekort aan personeel (te) weinig aan inventarisatie gedaan kon
worden. Ondanks personeelsuitbreidingen in 1979 en 1980 wordt deze 'klacht' in de gehe
le periode gehoord, omdat deze uitbreidingen nauwelijks voldoende waren om de steeds
toenemende taken uit te voeren, laat staan om inventarisatie-achterstanden weg te werken.
Daarbij zorgde de groei van het bestand eveneens in hoge mate voor een toename van de
inventarisatie-achterstand.
Toch zijn de afgelopen jaren vele tientallen overheids- en particuliere archieven ontsloten.
39
