Een opgraving
in Nieuw-Namen (1993).
De amateurarcheoloog
Bij het woord amateurarcheoloog rijst het beeld op van een enthousiast spittende weekend
wetenschapper die zich bezighoudt met oudheidkundig grondverzet. Ten aanzien van de
motieven die hem bewegen zich in andermans afvalhopen te verdiepen bestaat een wijd
verbreid misverstand: de serieuze amateur is niet op zoek naar de spreekwoordelijke pot
met gouden munten.
Belangstelling voor de archeologie begint meestal op jonge leeftijd in de vorm van een
soort archeo-fetisjisme. Voorwerpen uit het verleden worden met ontroerende zorg en lief
de gekoesterd. Dit kan beschouwd worden als archeologische kalverliefde. Meestal gaat het
vanzelf over en daarmee is voor veel beginners de kous af, zij gaan vissen of voetballen.
Bij een aantal echter gaat de kalverliefde over in 'ware liefde' als zij zich realiseren dat
onder hun voeten een complete parallelle wereld ligt en deze gedrevenen ontwikkelen zich
tot ware detectives van het verleden. Het zijn deze - vaak zeer deskundige - amateurs die
in goede samenwerking met de 'beroeps' functioneren als de 'ogen en oren' van de officië
le archeologie.
Tientallen jaren voor de oprichting van de ROB gaf zo'n gedreven amateur in Zeeland op
bijna moderne wijze zijn liefhebberij gestalte. Ik denk hierbij aan de heer J.A. Hubregtse
uit Burgh-Haamstede. Het Zeeuwsch Genootschap bewees hem eer door een deel van zijn
collectie te tonen op de jubileumtentoonstelling.
Sinds een aantal jaren wordt meer prioriteit gegeven aan de bescherming van het bodem
archief dan aan opgraven. Dat heeft gevolgen gehad voor het werk van de amateurs die zich
steeds meer zijn gaan bezighouden met veldverkenningen en andere vormen van niet-
destructief onderzoek. In feite worden er alleen nog maar noodopgravingen gedaan op
plaatsen waar menselijk ingrijpen het bodemarchief dreigt te vernietigen.
De amateur op weg naar het jaar 2000
De snelle veranderingen binnen de archeologie maken dat ook de amateurs hierop moeten
inspelen. Het is een taak van de AWN om positie te nemen in de veranderende omstandig
heden en de grootste vereniging voor amateurarcheologen in Nederland heeft dan ook al
vorig jaar een discussiestuk opgesteld onder de titel: 'De AWN naar het jaar 2000'.
De afgelopen 40 jaar vervulde de AWN een belangrijke rol in het beheer van het bodemar
chief. De kracht van de amateurarcheologie lag en ligt in het verkennen, signaleren en ont-
60
