De Stichting Behoud Onderwaterschatten in Zeeland
Sinds bijna 10 jaar beslaat er in Zeeland de Stichting BOZ. Doelstelling is te zorgen voor
het behoud van het onderwater-monument. Uitgangspunt is dat een onderwateronderzoek
door een wetenschappelijke instelling in samenwerking met de stichting meer waarborg
heeft wetenschappelijk te zijn, omdat de factor 'commercieel' niet aanwezig is, zoals veel
al bij inschakeling van particulieren.
Door de slichting wordt reeds vele duikseizoenen in de Zeeuwse wateren algemeen ver
kennend onderzoek verricht: lokaliseren en inventariserend verkennen zonder daadwerke
lijk tot opgraven over te gaan. Vondsten worden daarna aan de bevoegde instanties gemeld.
In uitvoerige verslagen is door de stichting gerapporteerd hoe en waar dit onderzoek plaats
vond. Geoefende sportduikers en ook beroepsduikers nemen aan dit onderzoek deel.
Hierbij dient te worden opgemerkt dat in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Waddenzee en
andere Nederlandse kustgebieden het zicht onder water in de Scheldemonding, met uit
zondering van de Oosterschelde, zeer gering is; soms niet meer dan 20 cm.
Naast een aantal historische wrakken die zich in Zeeuws water bevinden, kennen we in
Zeeland een aantal lokaties waar zich onderwater-monumenten bevinden van groot histo
risch belang. Allereerst dient dan genoemd te worden het Romeinse Nehalennia-heiligdom
in de Oosterschelde ter hoogte van Colijnsplaat, maar ook één dicht onder wal nabij
Domburg. Meer recente monumenten onder water zijn o.a. het Verdronken Land van Zuid-
Beveland, Bommenede en het verdronken land ten zuiden van Schouwen.
Hoewel de stichting zich in hoofdzaak bezighield met onderzoek naar scheepswrakken,
werd in april 1986 een verkennend onderzoek gedaan op de Nehalennia-overblijfselen
benoorden Colijnsplaat. Dit onderzoek vond plaats met toestemming van het Rijksmuseum
van Oudheden te Leiden en hierbij was ook de provinciaal archeoloog aanwezig. Ook hier
over werd uitvoerig verslag gedaan aan de bevoegde instanties.
Vastgesteld werd dat juist deze lokatie van overheidswege beschermd dient te worden.
Bekend is dat door schatgravers boven water gebrachte votiefstenen, afkomstig uit dit hei
ligdom, naar elders zijn verkocht.
De 'Dreg IV'
In maart 1987 werd door de Kon. Marine aan de Stichting BOZ een 21 meter lang vaartuig
geschonken. Dit schip - de 'Dreg IV' - werd van de sterkte afgevoerd omdat het niet meer
De 'Dreg IV', het duikvaartuig
van de Stichting BOZ.
64
