moetten de mensen van verschillende
dorpen elkaar. De meisjes zaten dik
wijls in Het Melkboerinnetje op de
Varkensmarkt, de kattenkroeg genoemd,
omdat er geen alcohol werd geschon
ken. Aan de rand van Middelburg,
ongeveer bij de hoek van de Walcher-
seweg en de tegenwoordige Laurens
Stommesweg had je nog het cafeetje
Het Wafeltje, waar degenen die rich
ting Grijpskerke moesten 's avonds
een afzakkertje konden nemen."
Vóór de Tweede Wereldoorlog was er
veel minder gelegenheid voor jongens
en meisjes om met elkaar in aanra
king te komen dan in onze tijd: de
meesten hadden geen fiets, afstanden
tussen de boerderijen waren soms
groot en vrije tijd had het boeren-
personeel weinig. Maar op Liesjes-
dag werden er contacten gelegd, niet
zelden voor het hele leven.
Het personeel dat in mei of oktober
bij dezelfde baas een 'huur' aannam,
had alleen de Liesjesdag vrij. De
knechts en meiden die van dienst ver
anderden kregen daarvoor enkele vrije
dagen extra. Zij gingen de avond
van Liesjesdag naar hun nieuwe betrek
king, en de boer haalde dan door
gaans 's zaterdags hun eigendommen
op bij de vorige hofstede. Omdat de
knechts hun bezittingen vaak in een
houten kist bewaarden en de meiden
in een linnenkast, sprak men van
kistjes- of kastjesdag. Na een paar
weken wist de boer wel wat hij van
zijn nieuwe knecht kon verwachten,
en ook de boerin had haar oordeel
over de nieuwe meid geveld. Als ze
tevreden waren vroegen ze of het
personeel na deze dienstperiode op
de volgende Liesjesdag opnieuw bij
hen een 'huur' wilde aannemen. Het
antwoord hing er natuurlijk vanaf
hoe de baan tot nu toe bevallen was.
Het was ook mogelijk dat boer of
boerin helemaal niet tevreden was
over de nieuwe hulp. Dan werd er
niets gevraagd, en dat betekende
een stilzwijgende overeenkomst dat
tegen de volgende Liesjesdag een an
dere betrekking gezocht diende te
worden.
In welke jaren vierde men Annetje-
Liesjesdag?
Folkloristen houden zich op de vlakte
als het gaat om de tijd van ontstaan
van Annetje-Liesjesdag. Men spreekt
over 'eertijds', 'in vroeger jaren' of
zelfs 'sinds onheugelijke tijden'. De
oudste vermelding mij bekend komt
voor in de Walcherse. Arkadia van
M. Gargon uit 1717. Een gezelschap
vermaakt zich met het verhaal over
gravin Machtelt of Margriet, dochter
van graaf Floris, die 365 kinderen
tegelijk baarde, zoveel als het jaar
dagen telt. De helft bestond uit
jongens, die allemaal Jan werden ge
noemd, de andere helft uit meisjes,
die allen de naam Elizabeth kregen.
Iemand uit het gezelschap maakt het
grapje dat het ene kind dat na de
verdeling over bleef dan wel de naam
Jan-Elizabeth gekregen zal hebben,
waarvan misschien de naam van de
Jan-Lijsjesdag is afgeleid. Niemand
reageert verwonderd, of geeft in het
gesprek aan het begrip Jan-Lijsjes-
dag niet te kennen, zodat we mogen
aannemen dat het houden van Lies
jesdag in 1717 alom bekend was op
Walcheren.
Wanneer de Liesjesdagen helemaal ver
dwenen zijn, is moeilijk vast te stel
len. Donderdag 2 mei 1929 bezocht
de bekende folklorist D.J. van der
Ven de Annetje-Liesjesdag in Middel
burg. Hij ziet nog wel heupwiegende
meisjes op straat, maar de kleding
is al veel minder mooi dan op de
vroegere Liesjesdagen en in het be
kende Melkboerinnetje zit bijna nie
mand. Hij constateert: 'Het was op
Anneliesjesdag 1929 met de Zeeuwsche
volkscultuur al hard op den achter
uitgang!'"' In 1949 schrijft B.J. de
Meij nog dat het de hele week (2 tot
7 mei) op Walcheren Annetje-Liesjes
is, al zal donderdag de voornaamste
dag zijn. Hij vervolgt: 'Nu zal het
aanstaande Donderdag wellicht een
weinig drukker zijn dan op andere
marktdagen, maar geen rijen knechts
en meiden zullen door_ de straten hos
sen, zoals voorheen.Het lijkt er
dus op dat in 1949 het Anneliesjes-
vieren wel zo goed als verdwenen
1 8
