uithuwelijken aan een rijke grijsaard.
Als de jongeman uit wanhoop als huur
ling naar Duitsland is getrokken, waar
sedert 1618 oorlog gevoerd wordt,
besluit Wintergroen hem te gaan zoe
ken. Ze simuleert zelfmoord door ver
drinking, kleedt zich in mannenkle
ren en volgt een Friese huursoldaat
naar Bohemen. De gelieven ontmoeten
elkaar toevallig weer, maar raken
vervolgens, na in het huwelijk te
zijn verbonden, weer gescheiden en
beleven zo een opeenvolging van
avonturen: Wintergroen valt achter
eenvolgens in handen van diverse
hoge officieren, die ze zich met
moeite van het lijf weet te houden,
trekt mee met een marketentster,
schenkt het leven aan een kind (van
Waterbrandt) dat ze iets later maar
net van de verdrinkingsdood weet
te redden; Waterbrandt zwerft op
zoek naar zijn geliefde van veldslag
naar veldslag, raakt gewond, wordt
gevangen genomen en ontsnapt weer,
neemt deel aan de belegering van
Bergen op Zoom en lijdt tenslotte
schipbreuk op de Noordzee. Uitein
delijk treffen ze elkaar op Walcheren,
waarna ze nog van alles beleven tot
in West-Indië toe.
Er zijn redenen om dit verhaal niet
zozeer tot de pamflettistische litera
tuur te rekenen maar tot het 'popu
lair proza' vanwege de simpele verha
lende tekst in eenvoudige uitvoering,
bedoeld voor een ruim publiek.
Uitgaafjes zoals dit boekje werden
onder meer door marskramers en
straatventers te koop aangeboden.
Dat het toch in verschillende pam-
flettencatalogi voorkomt, komt door
het feit dat Wonderlicke Avontuer
ook te zamen is uitgegeven met een
zogenaamde 'prognosticate'en deze
werden dikwijls als pamflettistisch
aangeduid. Ook in onze verzameling
is een exemplaar van de tekst opge
nomen achter een boekje met de vol
gende titel:
Den Italiaenschen Waerseggher, Dat
is een wonderlijcke Prognosticate,
Op het Jaer onses Heeren 1624. Ge-
pracktiseert door Antonio Magino
Professoor Mathematices der Stadt
Bononia in Lombardien. Hier neffens
Den Italiaenfchen
s&at ia mi ssonteïgefte
PROGNOSTIC A TIE,
§et onffg ^eerm 16 z 4.
<cs?pï3fft£lff«rt Qdo? Antonio Magino pjofrffooj Mathetnariccs
öce Bononia m Sonifcarhkn- ^urneftoibigactem
ttoitfttrljjcfie atjoiuup; öan Watft bj.im.
1) Pamflet nr. 716
gaet een wonderlijcke Avontuyr van
Mr. Water-brant. Ghedruckt naer de
Copije van Bononia in Italien, voor
het Jaer ons Heeren Jesu Christi,
Anno 1624.
Op de titelpagina van deze jaarvoor
spelling wordt Wonderlicke Avontuer
dus aangekondigd, en dat gebeurt
nog eens aan het slot ervan:
'Hier beneffens gaet een wonderlijcke
aventuyr van M. Water-brandt ende
Winter-goen (sic!), ende verhoope
alsoo sy naer alle verdriet ende tor
menten, tot Blijdschap ende Rijck-
dom ghekomen zijn, dat alsoo oock
het toekomende Iaer van droefheyt
in blijdtschap veranderen sal.'
Prognosticates bevatten gewoonlijk
op de astrologie gebaseerde voorspel
lingen van gebeurtenissen in het ko
mende jaar: weersomstandigheden,
goede of slechte oogsten, oorlogen,
epidemieën, politieke veranderingen,
etc. Ze hebben een grote populari
teit gekend. Dikwijls vormden ze,
samen met de jaarlijkse almanakken,
de ruggegraat van het fonds van me
nige drukker in de 16de en 17de eeuw.
24
