ZEEUWSE DIALECTDAG 1994
Bert Soeters
Men is er weer allemaal. Vanuit alle
delen van de provincie en daarbuiten
zijn ze naar 'De Vroone' in Kapelle
gekomen. Oude bekenden onder el
kaar, die hun moerstaal spreken.
Bij binnenkomst kan men zien, horen
en proeven, dat 'een bolus bie de
koffie het lekkerste is dat er bestaet'.
Het is weer een volle zaal met zo'n
300 dames en heren van meest middel
bare leeftijd, waarvan ook enkele in
Schouwse/Thoolse, Zuidbevelandse
en Walcherse dracht.
In zijn openingswoord verontschul
digt de voorzitter van de dag zich,
dat hij 's morgens vroeg zo weinig
'amazure' heeft, maar dat dat in de
loop van de dag wel beter zou gaan
en zo starten we de jaarvergadering.
De meeste punten zijn hamer stukken.
Als toelichting op zijn laatste
financiële afrekening zegt Bas Oele,
dat hij gezorgd heeft dat de vereni
ging niet rijk is, - maar ook niet
arm. De heren Meesen, Francke en
Oele nemen vervolgens afscheid, na
ontvangst van een fraai boek voor
vele jaren trouwe inzet voor de
Vereeniging.
Gedeputeerde Dek, aanwezig namens
de Commissaris van de Koningin, weet
heel plastisch een amusant verhaal
te vertellen, uiteraard in het Zeeuwse
dialect, wat het betekent een kat in
de zak te kopen.
Vervolgens houdt prof. Taeldeman
van de R.U. Gent een lezing over
de geschiedenis van het Nederlands,
de Zeeuwse dialecten en het ontstaan
van het ABN. Uit zijn onderzoeken
is gebleken dat de dialectgrenzen
Noord-Zuid lopen en niet van Oost
naar West. Een en ander heeft te
maken gehad met de germanisering
van de Nederlanden in de 4de, 5de
en 6de eeuw na Chr. waarbij een
deel, de Franken, vanuit het oosten,
via de Rijn, de zuidelijke provincies,
België en een groot deel van Noord-
Frankrijk ging bevolken, terwijl van
uit het noorden over zee de Angelen,
Saksen en Juten kwamen, die niet
alleen de Kelten in Engeland verdron
gen, maar ook op onze kusten - van
Noord-Holland tot Duinkerken - neer
streken. Prof. Taeldeman toont dit
aan met voorbeelden, o.a. betreffende
klankpalatisering. Tijdens de 'volks
verhuizing' in de Nieuwe Tijd waarbij
veel mensen met sociaal aanzien, als
gevolg van godsdiensttwisten en oor
log, vanuit het zuiden verhuizen naar
de Hollandse steden, vermengen het
Hollands en Brabants dialect zich en
ontstaat het Algemeen Nederlands.
In feite, zegt prof. Taeldeman, heeft
het water de hollandisering van Zee
land tegengehouden.
Na de morgenvergadering is er ge
legenheid voor aperitief en lunch.
Ondertussen worden oude banden aan
gehaald en nieuwe contacten gelegd
en geanimeerd begint het middagpro
gramma.
Piet de Blaey bijt de spits af met een
sketch over de huidige Axelse dracht
en die van vroeger en over z'n oba
wiens enige vreugde zijn vrouw was -
9 kinderen. Hij sluit zijn optreden
af met enkele zelfgemaakte liederen
en dan mag Pau Heerschap invallen
voor Sacco van der Made, die tot zijn
grote spijt wegens overmacht verhin
derd is. Onvoorbereid - Pau zegt
hiervan zich te voelen als een ouder
ling met een preekje in z'n zak
leest hij op sublieme wijze een ver
haal uit Ouddorp van dhr. A.H. Tanis
voor. Pau mag dat best nog eens een
keer doen. Na de theepauze neemt
Anja Kopmels het van hem over. Zij
zingt op professionele wijze, zichzelf
begeleidend op de gitaar, zelfge
schreven liedjes: over twee meeuwen
op Neeltje Jans; over hornet
pellen; molens en turbines; over
vrieë opvoeding en over roddelen.
Dan volgt een changement voor een
schets in Thools dialect door dhr.
en mevr. Duijzer en mevr. Meerman
over het invullen van de vragenlijs
ten voor het woordenboek. Het 'leit
motiv' zoals dat in goed Zeeuws heet,
was dat iedereen de lijsten moet in
zenden, ook al weet men maar enkele
woorden. Als afsluiting van deze
gezellige middag brengt Engel Rein-
houdt zijn liedjes, waarbij het laat-
29