EENLETTERGREEPEGE WEARKWOORDEN IN 'T GERUNDIUM
G. Tanis
Ouddurpse onbepaelde wiezen heae - trouwens in veel streektaelen is dat
zööe - gêên '-n uutgank'. Allêêne in 't gerundium kriege ze de '-n' vromme
die ze kennelek iejwers in d'n laop van d'n tied verloore heae.
In toet an zóóe ongeveer 1950 kreeg dat gerundium aok nog 'n e' as
uutgang (praetene, gööne).
De gerundiumvoorbeelden mit 'n+e' die hier vollege, hööre zóó langsaemerhand
dus wel toet 'n verbieë taelpeeriejoode van 't Ouddurps. Dat hea'k toet m'n
spiet motte vaststelle bie 'n ongerzoek da'k dêêr nae in'esteld heae.
't Jonge vollek heit die uutspraeke
mit de 'slot-e' van 't gerundium nae
mien gevoewl haest ongemeaerekt an
de kant edae. In dat zou dan begon-
neweeë mit de 1-lettergreepege wea-
rekwoorden vollegens 'n artiekel van
prof. J. van Marie in Taal en Tong
val XLVI (1994), 1. Vandêêr m'n spee-
siejaole andacht voor die 1-lettergree
pege wearekwoorden.
We kenne in 't Ouddurps naemelek
'n hêêl stelle'ie êênlettergreepege
wearkwoorden naest de zöögenaemde
n-verba van 't S.N., zööas: gaan,
staan, slaan (gööe, stóöe in slóöe
in 't Ouddurps).
We ongerschêêe bie die 1-lettergreepe
ge verba verschillende kattegeriejen:
(1)
'n Stel dat zelfs gêên twêêletter-
greepege vurm kent:
góóe: Góóe je weig of ik slóöe
je weig! Wat? Ik hoeve
toch zeeker voor joe niejt
weig te göóne!
slóóe: Ik slóöe d'rop, óór! Joe
heit m'n niejt te slóóne.
stóöe: Ik kan je niejt uutstóóe.
Weet je dat wel! A'j m'n
durft an te raekene, komt
je dat diere te stóóne.
A'je dat mar weet!
klêêe: 'k Góóe m'n eige klêêe.
Vaoder is z'n eige aok
an 't anklêêne.
oprêêe: Janne'ie zal de kaemer
wel oprêêe. D'r valt niejt
veel op te rêêne.
uutsprêêe: Je mot 't mis 'n bee'ie
beeter uutsprêêe. 'k Hea
'n heekel an dat uutsprêê-
ne van mis. Dat stienkt
zóóe.
schêêe: Z'n vaoder in moewder
góóe schêêe. Ze stóóe
op schêêne.
verbrêêe: Ze zeae da'ze de wegt
góóe verbrêêe. Jaa, mea-
rege beginne ze al mit
't verbrêêne van de wegt.
laeë: Eêrst de waegen nog
laeë. Oo, de jonges bin
de weagen al an 't laene,
ziej'k wel.
braeë: Mo'je nog vleis braeë,
moewder? Jaa? Oo, fein -
ik spelle ei, as m'n aok
echt (ei) zeage!!!! - Dat
vleis braene ruukt altied
zóóe lekker, vind'k.
(2)
'n Groep die aok nog 'n 2-lettergree-
pege vurm kent:
heawe, heaë: Wi'joe dat heae
(heawe)? Nêêe, dat
hoef'k niejt te heane
(heawene). Ik heae
genoeg.
draege, draeë: Dat kan'k niejt draeë
(draege). Da's veels
te zwaer! Da's niejt
te draegene. (te drae-
ne is zeldzaem, docht
'k).
vraege, vraeë: Woe je dat an hie
vraeë (vraege)? Nêêe,
dat hoef j'an hie niejt
te vraegene (vraene
is minder zeldzaem).
Dat doewt'n toch niejt.
zeaë, zeage Za'je't tee'n gêên means
28
