Schoorsteenvegerssingel, bestaande uit voor
namelijk kleine arbeidershuisjes, afgebroken
voor het Trefcenter (nu Maxis) en een kantoor
van de provinciale waterstaat (nu directie
milieu en waterstaat van de provincie). Het
Geeregebied onderging een zelfde soort 'face
lift', zij het weer tien jaar daarna. Onder
tussen was Middelburg begonnen met de
'sprong' over het Kanaal door Walcheren.
Ook daar ontstonden kantoorcomplexen,
winkelcentra en kleine industrieterreinen,
echter alle ver verwijderd van het oude
stadshart. Middelburg kreeg de status van een
beschermd stadsgezicht. Alle bebouwing tot
aan de achtertuinen van de singelhuizen
behoort daartoe. De Middelburgse buitenwij
ken beslaan inmiddels bij elkaar meer
oppervlakte dan de stad binnen de vesten.
Averechts effect
Terug naar de Delftse School. Hoe verging
het deze huizen? Niet zo best, moet de
conclusie luiden. Al snel voldeden de panden
niet meer aan de eisen die middenstanders aan
winkels stellen. De oorspronkelijke puien
maakten plaats voor nieuwe. Ik Iaat me hier
niet uit over de 'mooite' van de puien; mooi
is subjectief. Er is momenteel een tendens
onder architecten om de Delftse School saai
te noemen; ze vinden dat die huizen gewoon
afgebroken kunnen worden. Deze
'destructieve stroming' vergeet mijns inziens
dat de Delftse School in Middelburg heeft
gezorgd voor een evenwicht, voor een
eenheid, waaraan afbreuk wordt gedaan op het
moment dat nieuwe vormen hun intrede doen.
Een 'probleem' van alle steden is natuurlijk
het streven naar herkenbaarheid van grote
ketens zoals C A, Blokker, Albert Heijn,
Zeeman enzovoorts. Vrijwel alle winkelpuien
in de stijl van de Delftse school hebben
inmiddels een ander uiterlijk, sommige al
voor de zoveelste keer. De meeste woon
huizen is dit leed bespaard gebleven. De
'herenhuizen' aan de Groenmarkt en richting
Balans hebben hun uiterlijk bewaard. Ook de
grote panden in die stijl, zoals het Polderhuis
Walcheren aan de Groenmarkt, zijn nog in
'oude' stijl. Vanwege de actualiteit kan hier
ook het hofje onder de Lange Jan worden
genoemd. Deze bebouwing is nog 'heel'. De
Middelburgse winkelstraat bij uitstek, de
Lange Delft, gaat steeds meer ogen als welke
winkelstraat in welke stad dan ook; van een
eigen gezicht is nauwelijks meer sprake. En
het lijkt wel of de middenstand daar op uit is.
De individuele winkel moet zo herkenbaar
zijn, dat het winkelpand daaraan
ondergeschikt wordt gemaakt. Dit gaat zelfs
zo ver dat veel oudere panden, zoals in de
Lange Viele, hun benedenverdieping hebben
zien veranderen in een modern warenhuis. De
'kop' van het huis staat er verloren op. Als al
die onderverdiepingen ineens weg zouden
vallen, zou de Lange Viele er een stuk
authentieker uitzien, maar dit terzijde. Deze
verbouwingen hebben op termijn volgens mij
een averechts effect.
Toerisme
Een ontwikkeling van na-oorlogs Middelburg
die ik nog niet genoemd heb (overigens noem
ik ze uiteraard niet allemaal) is de opkomst
van het toerisme. In eerste instantie kwamen
veel mensen naar Zeeland voor zon, zee en
strand. In een vorig artikel in dit blad (afl.
100) ben ik op deze ontwikkeling uitgebreid
ingegaan; hier verwijs ik daar slechts naar.
Velen kwamen echter ook naar Middelburg,
zeker op donderdag, om de weekmarkt te
bezoeken. Steeds meer mensen komen echter
12
