12. Ie ree in d'n ombocht: met of langs een omweg. LvH (Kt/Lam: mee n'n
-)W (Kod;Lrs;Osbmee 'n -)ZB (Ier/Kb); NB (Kg: mee 'n -;Ks)
Anders: ree ro(o)nd (Bsk;Nvt; 'n straatje rond (Sis); langs Bresjes rond
(Nz); de pad op zevene (Ax); reette weg op zeve (als het duidelijk
de verkeerde weg is) (Nwn); ie ree de kromme zevene 'ene (Rns); 'n
ende om (Wtk)over Bats ni Bossele (Dw/Ovz;Hkz)over Ellesdiek ni
Bossele (Hrh); ie kwam over Bath (Ier); over Kas ni Kamperland (Col);
over Brunisse nae Renisse (Dsr); over Stêvebisse nae Berge (Po); over
Smerdiek nae Berrege (Scherp); over Berrehe nae Vosmee (Tin); over
Herken naer de Plaete (Dl/Hkg); over Keulen naer Parijs(TIn). Er worden
enkele andere bett. opgegeven van ombocht: Driesprong van sloten.
(Hij kwam terecht) in een ombocht (Dob); van den ombocht in de dulve
(Grij; van de wal in de sloot); 2e. Hoek van een brede sloot (Kod);
3e. Kromming in een dulve (Ok).
13. Me speelden knipskute mie murbels/merbels: zeker knikkerspel. (Toelich
ting van A.J. Beenhakker voor Kloetinge: hierbij worden de knikkers
één voor één met de nagel weggeschoten (geknipst)wie de meeste knik
kers in de kute het putje) heeft wint de pot. Het is het eenvoudigste
knikkerspel. Zie ook Neh. 102, blz. 41/b). ZB (Bsl;Gpol;Ha;Hkz;Hrh:
ook bie murpels; Hrh/Ovz ;IerIer/KbKn; Ktg; Lwd; Ndp Nss;Odl)Varian
ten: kuutje-murpelen (in 't kuutje knipsen mag) (Bzl); kute mie murpels
(Bzl/Kpl); me speelden in een kute (Hkz;Kb); eest inde kute (Wolf);
kuutje paer in (mie murbels) (Col;Ks); kuutje knip (Dsr;Rns); kootje
knip mee merbels (Sis); kuutje slok (Kod); kute mie knikkers (Lrs).
Anders: stuuk'n/stuke (- mè murpels) (Bsk;Gs); stek in d'oor (Ax);
kuletje tiene (Ax); tik en span bie een kuultje (Grij); putjen schieten
(Kt/Lam); we gingen merrebollen (Cg); 'n potje murpelen (Ier;Kpl;
Ovm). Onderscheiden merrebol kleine (gebakken) knikker tegenover
boes grote (glazen) id., stuiter (Nwn), (mee de) murpels (spele) (Svn:
oud;Tln;Dl: vaag bekend;Sah: oud).
Tenslotte nog stuitere (Dl/Hkg).
14. Pas op, da je kraem/kraom nie kepot gaet: dat je kleren niet scheuren.
ZVW (Wtk: ook alg. voor "spul"); ZB (GsHrh; IerIer/Kb Lwd)NB (Kg;
Ks)Phi/T (Phi;Anl;Ovm;Po;Svn;Tln)Anders: bucht (Gde); bocht (Phi;
Po); feuken (Sis); vleuken/fleuken (Ha; HkzHrh; Ndp)prutse (mv.) (Nwn);
goed (Bsk; NzKt/Lam Osb ;Bzl; Col; Po; Dl: goeie goed; Dl/Hkg;Ntg).
15. Die ei niks ghin ola: totaal geen verstand. LvA (Ax); W (KodjLrs); ZB
(Bsl;Dw/Ovz: glad ghin ola; Gpol:id. GsHa;Hkz Hrh: glad ghin ola; Hrh/
OvzIerIer/KbKbKn; Kpl;Lwd; Ndp ook hlad Nss:id. Odl; RU; Wmd;
Wolf: ook ei ok gin ola)NB (Col?Kg; Ks;Wsk)SchD (Bns: heel oud;
Bwh/Nwk;DsrjNwk; Rns; Zr)Phi/T (Phi; Anl;Ovm Po; ScherpSvn;Tin)
Varianten: die is van z'n olabin je noe glad van j'n ola (Dob;Ok); die
ei z'n/d'r ola nie ghoed (Bzl); die ei z'n ola nie (Ha; KbKpl; Ktg; Ndpl
ColWsk; Dsr) die is nie goed bie z'n ola (Kg). Anders: glad/niks gjin
ghin 'esse(n)s/hersens (Bsk;Wtk;Dl;Dl/Hkg;Ntg)'êêmao héén verzei (Ax);
nie ghoed bie z'n kennisse (Grij); niks in 't hood (Dl/Hkg); niet goed
bie z'n hóód (Dl); ei nie vee onder z'n pette (Ier); die ei ze nie oal op
'n rijtje (Hrh;Ier); die is ze kwiet (Gs); is net 'n 'oender zonder kop
(Kt/Lam); ie timmer nie so 'oohe (Kod); ie is vee dikke (Kod); die loap
mi meultjes (Scherp); die zie ze vliege (Scherp); a 't schip mi verstand
tuus komt, wóórt'n zot van blieschap (Scherp). Ook vermeld: an m'n ola
(Rtm;Dsr): dat staat wsch. voor alg. Ndl slang ammehoela je kan me
nog meer verteUen, had je gedacht, nooit van zijn leven.
Zie ook vraag 16.
16. Gebruuk j'n ola noe's je verstand, je hersens. Zie ook varianten en
49