langere tijd bivakkeerden is bij mijn weten
nog niet te beantwoorden. Hoe hun
winterkampen en 'vloolstations' eruit zagen
evenmin. Misschien dat zowel historici als
archeologen in de toekomst ook deze vragen
kunnen beantwoorden.
Conclusie
De Deense burgen zijn gebouwd rond 980,
een eeuw later dan de burgen in Noord-
I;rankrijk, België en Nederland. Dit is door
archeologisch onderzoek aangetoond.
Historisch onderzoek heeft aangetoond dat de
Deense burgen zijn gebouwd in de
regeringsperiode van Harald Blauwtand. De
zuidelijke burgen zijn aangelegd in het laatste
kwart van de 9de eeuw, vermoedelijk na 879
(het begin van de 'regering' van de Vlaamse
graaf Boudewijn II); in elk geval wat
Domburg betreft na 881 (dendrochronologisch
onderzoek), wat betreft de Noord-Franse en
Vlaamse burgen vóór 891 (waarin sprake is
van 'kort geleden aangelegde burgen') en wat
mij betreft na 885 (het jaar waarin Godfried
werd vermoord en een machtsvacuüm ont
stond). Het zijn dus niet de invallende
Vikingen geweest die deze burgen hebben
aangelegd, maar de bewoners van deze
streken.
*Voorzilter Archeologische Werkgemeenschap
Nederland, afdeling Zeeland.0
'[aldus de Deense opvatting)' was een redactionele
toevoeging.
Noten
1 C. van der Graaf. 'Ken Vikingvlootstationop heide
Scheldeoevers: een antwoord'. Nehalennia afl. 107.
1996. 8-10.
2. P. A. Menderikx, 'De ringwalburgen in het mon-
dingsgebied van de Schelde in historisch perspectief,
in: R.M. van Heeringen. P.A. Henderikx en A. Mars
(red.). Vroeg - Mi dde leen w ringwalburgen in Zeeland
(Goes 1995).
3. R.M. van Heeringen e.a., a.w.
4. Van Heeringen e.a., a.w., 39.
5. Henderikx, a.w.. o.a. 90.
6. Van Heeringen e.a.. a.w.. 39.
7. Henderikx, a.w.. 91, 95 en 99.
8. Enige literatuur waaruit de Deense opvattingen
blijken: Bent Schiermer Andersen, Trelleborg - en borg
fra Vikingetiden (Slagelse 1990). De schrijver van deze
folder legt een relatie tussen de bouw van de Trelleborg
en die van de burgen in de Hollandse kustvlakte. Hij
suggereert dat de Hollandse burgen gebouwd zijn door
Vikingen, naar voorbeeld uit eigen land of door andere
mensen die de Deense burgen hebben gezien en impli
ceert daarmee dat de Deense burgen ouder zijn. De
Trelleborg dateert hij op de winter van 980-981Poul
Norlund: Trelleborg (Slagelse |ca. !990|). De schrijver
van deze folder geeft aan dat de Trelleborg en de
andere Deense borgen niet, zoals eerder werd beweerd,
zijn gebouwd om een invasie van Engeland voor te
bereiden, maar veeleer om óf sluimerende interne
onlusten te bedwingen (dwangburgen) óf om de Denen
te beschermen tegen in die tijd opdringende Duitse
legers (vlucht- en/of verdedigingsburgen). Else Roes-
dalil, The Vikings (1992; Engelse vertaling van Vikinge
rnes Verden. Kopenhagen 1987). Roesdahl schrijft in dit
boek: 'Architectural models for the fortresses have been
sought all over Europe and in the east. A number of
circular fortresses along the coasts of Holland and
Belgium have some common features; Souburg, on the
island of Walcheren in The Netherlands, has a circular
wall with gates at the four points of the compass ass
well as streets connecting opposite gateways, but there
are many differences, such as the type of houses, and
its precise date is not known. The Danish fortres
ses and those in 77ie Netherlands may have been based
on the same model, but if so. it was freely adapted, as
the building materials and the design of the houses at
Trelleborg (in Sjaelland) and at Fyrkat and Aggersborg
were Scandinavian.' (pp. 138-139) Deze schrijfster lijkt
hier impliciet aan te nemen dat beide burgtypes uit
dezelfde tijd stammen, namelijk rond 980. Op pagina
202 schrijft zij echter: 'In 890 a Viking army attempted
to exploit internal strife in independent Brittany but
finally suffered defeat and went northwards. In 891 they
were defeated by the German King Amu If at the Dyle,
a tributary of the Schelde, and that year some newly
built fortresses are mentioned. These may very well
have been some of the large circular fortresses on the
coast of what is now northern France. Belgium and
Zeeland in southern Holland, among them Souburg on
the island of Walcheren.' Hiermee lijkt zij weer aan te
geven dat de zuidelijke burgen ouder zijn dan de
Deense. Zij baseert zich in haar boek meer op histo
risch dan op archeologisch onderzoek.
Zie ook- Fyrkat.En jysk vikingeborg. I: Olaf Olsen og
Holger Schmidt, Borgen og bebyggelsen; II: Else
Roesdahl, Oldsagerne og gravpladsen (Köbenhavn
1977).
9. Met dank aan Eric Spijkerboer voor het ter hand
stellen van Deense informatie.
1 7
