(Ovm); ie praet mè 'n aande weg (Svn). Opmerking Kn en Nss: tjoekjes
staat voor kuikens.
10. De qhuus/kinderen/kinders è/hae d'n broek(h)oestdiarree. ZVW (Gde)
W BgkDob;Kod;Ok)ZB BslBzlDw/OvzoudGsHaHrhHrh/Ovz
IerKnKplNss) NB (Kg;Ks;Wsk); SchD (Bns;Dsr); Phi/T (Ovm;Po:
oud;Scherp;SvnTin) GOfl (Ntg;Sah;Smd)Anders: de schitte (Bvt);
de schiete BgkSvn)het schijt (Nz) de schijterij (Cg;Ovm); an d'n
dinnen Bgk; Kod ;Osb; BzlHkz Ier)an den dunne(n) (Kg;Nwk: plat;
Svn); an de loop (Kod); nir achter lóópe (Col). Voor de gevraagde
uitdr. wordt ook als bet. gegeven: last hebben van winderigheid, luide
winden laten Dob; Dw/Ovz ;GpolKnKtg ;Tln)
11. Da' wor op d'n biljart omster 'edae: om de meeste punten gespeeld. NB
(Col;Ks); Phi/T (Po: bij elk spel). Daarnaast: omtermeest (Nz;Dob);
omstermjist/-miest (Nwn;Kg); omster'ard (raepe of lódpe) (Svn);
omsterverst (Sah); omster extra (Smd). Andere uitdr.: in 't ouw'uus
Hrh)
12. Je mag nie eurezaoken: vals spelen (verg. vraag 27). ZVO-zd (Cg;Nwn);
SchD (Bns??). Anders: zure(n) /zeuren B vt ;Gde; Nz KLz Dob)waar
bij 'n zeuderik (Nz); verza(e)ke(n) BslHrh KgBnsDsr)ondeus
doen/ spele(n) BzlKn Svn) ondeus doen/doeë OvmNtgSahSmd)
onnes spele/doen (Wsk;Tln); onnusje (Phi); on(n)uus doen/doeë (Po;
Scherp); hin nonnes/nonnekes doeë (Col;Kg); onrein doeë/spele (Ks;
Svn); koenkele (Hkz); triehêêre (Dw/Ovz: oud, in Wdp?).
13. Vanmorqen/vanoch(t)en(d) waster vloeidauw: ochtendnevel (in de sloten).
ZB BslBzlGpol ;Ha;ler;Kn)NB (Col); SchD (Bns;Dsr); Phi/T (Ovm;
Po;Scherp;Svn;Tln)GOfl (Ogp) Anders: (was het) dampig (Gde); dieziq
Nz ;OvmTin) (was het een) natte nacht (Col;Ks); van de merqend
'onq 'r 'n smüür in en boven de sluuten (Cg).
14. Ons vandaeqe labberdam 'eqeete: zoute vis, labberdaan. NB (Ks); SchD
Bns labberdaan en labberdoane)Phi/T Po)Anderscabonies (Cg)
slappe was (Ks).
15. Da kind is toch 'n slaqbaerd: veelpraat, praatjesmaker. Phi/T )Tln:
slaeijbaerd)Anders: (heeft) vee(l) waps (NzKtgWsk)babbiel (Cg);
tetter (Cg); klep (Cg); rettel (Osb)wauwelaertje (Kod); raes (Ok:
ook van volwassenen); praetsmoeltje (Phi); praeterd (Ntg); (heeft)
hlad geen fesoen (Ovm); is net 'n hrammefoon (Ks); die ei tevee vel
an zn/d'r luppen (Ha); z'n mond stae overdwas (Ovm); die d'r mond
'anqt te lang Po) veepraots/veepraas/veepraos/veepraets/veepraes (Bsl;
BzlHaHkz KnKplNssColN wk ;OvmPo; Tin) Verder: 'n brêêdbaerd:
een opschepper (Ovm)
16. Bi-je goed bedocht? heb je veel gekregen? Nauwelijks interessant, daar
alg. Ndl.; de vraag is vrijwel alg. bevestigd. W (Ok) zegt 'zelden', ZB
(Dw/Ovz) 'oud', en SchD (Bwh/Nwk) 'neen'. Andere uitdr.: je ligt zeker
an 't voorste speen (Hrh); bi jie hoed wiqqekomme( n) (Ier); èn ze goed
over je 'edocht? Kn
17. Van d'n 'aerienq/'aerienk droome(n): van een koude kermis thuiskomen,
bedrogen uitkomen. Verg. vraag 20. ZVW (Gde); W (Bgk;Kod;Ok: in
Wkp)ZB HkzKnNss) NB (Col;Ks); Phi/T (Tin). Anders: van den
bok droame (Po); 't kwaam bescheten uit (Cg); slecht weqkomme (Wsk).
18. De vellen krieqhe(n)/ krijgen: geslagen worden, er van langs krijgen;
in het bijzonder verliezen in het spel. LvA (Nz); LvH (KLz: ook op zijn
vel -)W (Kod;Rtm: (In een vers) 1-0 is niks, 2-0 is wat, ze hebben
met 3-0 de vellen gehad) ZB (Bsl;Bzl;Ha: (na een partij voetbal: zie
het onder Rtm genoemde vers; Hrh;ler;Kn); NB (Kg;Ks); SchD (Dsr:
1-0 is niks, 2-0 is wat, we 'ebbe mit 4-0 de veile 'ehad; Nwk); Phi/T
(Ovm;Po); GOfl (Ogp). Variant: op z'n vel kriehe (Tin). Als verwensing:
krieg(t) de vellen! (Osb;Hkz: mieter mer op). Anders: een smjèring.
50
