en dan die stukken in elkaar vlochten. Dat
duurde meestal een maand of drie of vier.
Dan kwamen ze 's avonds dikwijls in
verschillende gezinnen in Kats om de koffie.
Het was een arme tijd, maar een mooie tijd.
En bij het zinken hielp bijna iedere man van
Kats boven de 18 jaar dan mee bij het zinken
om steen te storten op de zinkstukken. Ik was
timmermansknecht maar hielp ook mee, dan
was er een extra cent te verdienen.'
Alle inzenders hartelijk dank voor hun
bijdrage in het beantwoorden van deze
uitvoerige lijst!
J.H. Kluiver
BEANTWOORDING VRAGENLIJST 3 SEPTEMBER 1995
(terugontvangen 47 lijsten)
1. schaper: schaapherder. Hrh; Tin; Nz; Bvt; Nvt; Ax; Hk; Hd; Cg (schoaper) Thl. Voor de
overige gebieden 'erder en schaep'erder opgegeven.
2. kroye: kudde. Kod; Ktg; Nss; Ovz/Hrh; Ovz/Dw; Hrh; Bzl; Kn; Ier; Dsr; Bns; Tin; Ax;
Ogp. Anders: 'n krooitje huns 'n krooie mensen/beesten (Kod) kroo: groep personen of dieren
(Osb; Gs; Ktg; Nss; Ovz/Hrh; Dw/Ovz; Ks; Dsr; Bns; Tin; Svn; Scherp; Phi: Ofl; Ogp; Dl)
klein krootjelekker eten (Gs) kooie (Ha; Gpol; Hrh; Bzl; Kn; Ks; Nz; Nvt; Hk; Hd)
3. lieghde: verledentijdsvorm i.p.v. loog. Dob; Gs; Ha; Ovz/Hrh; Ovz/Dw; Bzl; Kn; Ks; Dsr;
Bns.
Anders: liegende (Ok; Svn; Ofl) lengende (Gpol; Scherp. liegdede (Kod) liegden (Tin; Svn;
Phi; Hd) Voor Kod. gemeld dat liegen als een grove uitdrukking werd ervaren: je liegt
(langgerekt uitgesproken) gold als een basterdvloek. Bij kinderen sprak men van beuzelenje
beuzelt toch nie, éel Voor Scherp, gemeld dat loog een krassere term is dan leugende.
4. oorlappen: Ovz/Dw (in variant lappe rond j'n oren
Anders: klap voo jen essens (Dob) draoi rond j'n oren (Ok; Ktg; Ks; Svn; Nz) slaeghe vö z'n
kop (Phi) klap voe z'n smoel (Hk) Uurlap: middenoorontsteking (Kw)
5. cloetstok: Kod; Gpol: Ax. Anders: klauwstok (Kod) poote (Ovz/Dw) kloet (Kn) kloetenniet
al te diep spitten (Cg) Voor Ogp vermeld als gereedschap om kluiten kapot te slaan.
6. paerdeblok: Dob; Kod; Gs; Ds; Tin; Ax. Hk. De in de lijst gegeven verklaring: 'hout om
paarden vast te zetten' was niet juist. Als wapen zal veeleer een houten rol voor het effenen van
land zijn bedoeld. Deze betekenis voor Kod. opgegeven; paerdeblok stond tegenover 'antblok:
een rol die met handkracht werd voortbewogen.
7. uw galg op uw backhuijs snijden: strepen in de hals kerven, als van de galg. Niet
bevestigd.
8. de hals breken: vermoorden. Hrh; Blz; Kn; Ax; Hk. Anders: je nikke breke (Kod: Gs; Ha;
Ovz/Dw; Kn; Ks; Tin; Svn; Nz; Hk; Thl.Ofl) j'n 'als ofsnieê (Kn) ik za je 's op j'n als konwie
(Svn) de kop opslae (Phi) Voor Ofl ook gemeld als waarschuwing: breek j'n 'als nie.
9. swijgt maer stille: zwijg. Dial.: zwieg mè stille Ok; Osb; Gs.Ktg; Ha; Gpol; Nss: Ovz/Hrh;
Dw/Ovz; Hrh; Bzl; Ier; Ks; Dsr; Nwk; Tin; Svn; Nz; Bvt; Ax; Hk; Hd; Lam; Ogp; Dl.
Anders: zwiegt er van stille: breek me de bek niet open (Ktg) maenslieve, ou mè stille (Tin)
Uitdrukking: zwiegt eerst stille en spreekt dan varder: denk eerst na, reageer niet te snel
(Z.V.W)
10. drimmelaar: schuit. Niet bevestigd.
11. oft: uit. Niet bevestigd.
12. veel: zeer. Ok; Kod; Osb; Gs; Ktg; Ha; Ovz/Hrh; Hrh; Bzl; Ier; Ks; Dsr; Nwk; Bns: Svn;
Nz; Thl; Lam. Anders: veul (Ofl) Uitdrukking: dan bin me véé bedrohe (Osb; Svn) da dee vee
zéér (Ks).
13. Lindert: Leendert. Ktg; Ha; Nss; Ovz/Hrh; Dw/Ovz; Hrh; Kn: Ier; Ks: Tin; Svn; Scherp;
Phi; Nz; Nvt; Ax; Hk; Hd; Lam; Dl. Anders: Lin: voor Leen, als verouderd opgegeven voor
Tin. en Svn.
14. rijswerker: vlechter van zinkstukken. Dial, rieswerker. Db; Ok; Kod; Gs; Ktg; Ha; Gpol;
Nss; Ovz/Dw; Hrh; Bzl; Kn; Ier; Ks; Dsr; Nwk; Bns; Tin; Svn; Scherp; Phi; Nz; Nvt; Ax;
Hk; Hd; Ofl; Ogp; Dl. Anders: 'n breibroeker (Ks) 'n wiepemaeker (Ks)
15. aerdewerk: grondwerk. Kod; Nss; Dw/Ovz; Ks; Dsr; Bns; Tin; Svn; Ax; Hd; Thl.
Uitdrukking: aerdewaark is (da's) paerdewaark (Tin; Svn; Ofl; Ogp)
16. aenvollen: opwerken. Geen bevestiting ontvangen. Als anvulle bevestigd voor Ktg; Ks;
54
