ook in de steden zien.v Dat we hier met het
keukenafval van vooraanstaande lieden te
maken hebben blijkt alleen uit de vondst van
botten van een pauw. In het bijzonder de
combinatie pauw en zwaan geeft aan dat de
bewoners van het kasteel van Valkenisse,
naast gewone kost, zo af en toe genoten van
de produkten van de haute cuisine.
Tabel 1 Overzicht van het met de hand verzamelde bot uit de beerput van kasteel Valkenisse (begin
1 5e eeuw).
soort
aantal
gewicht (g)
rund IBos taurus
41
1243'
varken Sus domesticus
7
105
schaap of geit [Ovis aries Capra hircusI
9
168
konijn Oryctolagus cuniculus)
16
24
kip (Gallus gallus domesticusI
1
3
pauw (Pavo cristataI
2
13
zwaan Cygnus olor cygnus)
4
31
(wilde) eend (Anas platyrhynchos
3
5
oester (Ostrea edulis
1
4
34 van deze botten (1008 gram) zijn van één jong individu.
Tabel 2 Overzicht van het bot uit enkele zeefmonsters uit de beerput van kasteel Valkenisse (begin 1 5e
eeuw).
soort
aantal
Vis
paling (Anguilla anguilla)
karperachtigen (Cyprinidae)
haring (C/upea harengus)
wijting Merlangius m erlang us)
platvis (Pleuronectidae)
Niet determineerbaar
knaagdieren (Rodentia)
vogels (Aves)
5
13
1
1
1
11
Noten
1Rijksdienst voor het Oudheidkundig
Bodemonderzoek, Kerstraat 1, 3811 CV Amersfoort.
2. B. Oele, 'Het kasteel van Valkenisse', Nehalennia
afl. 106, 1996, 3-9.
3. Bijvoorbeeld R.C.G.M. Lauwerier, J.M. van
Winter, T. de Jong en J.T. Zeiler, 'Voeding op
Limburgse kastelen', in: W.M.H. Hupperetz et al.
(red.). Middeleeuwse kastelen in Limburg (Venlo
1996), 143-160.
4. R. Rentenaar. 'De vroegste geschiedenis van het
konijn in Holland en Zeeland', Holland 10 (1978), 2-
16, 7.
5. Velsen: W. Prummel, 'Poultry and fowling at the
Roman castellum Velsen 1', Paleohistoria 29 (1987),
183-201; Helmond: T. de Jong, Onderzoek van de
gevonden betresten van de burcht "d 'Oude Huyste
HelmondScriptie Moller-Instituut Tilburg, (Aarle-
Rixte! Tilburg 1986); Hattem: F.J. Laarman (in
voorbereiding)
6. M. Black, Food and cooking in Medieval Britain;
history and recipes (Birmingham 1985), 33.
7. A. van 't Veer, Oud Hollands kookboek (Utrecht
Antwerpen 1981), 45.
8. F.J. Laarman en R.C.G.M. Lauwerier, 'Vlees, vis
en gevogelte', in: Ellen Vreenegoor en Jan Kuipers
(red.). Vondsten in Veere (Abcoude 1996; in
voorbereiding).
9. R.C.G.M. Lauwerier, 'Faunal remains from Dutch
Medieval towns; a survey', Antropozoologia 1996 (in
druk); idem. De archeozoölogie van Nederlandse
Middeleeuwse steden. Een inventarisatie voor onderzoek
en behoud (intern Rapport ROB 18) (Amersfoort 1994).
11
